Günümüzde bayanların kıymetli bir çoğunluğu sistemli jinekolojik muayenelerini ihmal ediyor. En çok ihmal edilen periyotlar de çoklukla tatil programlarının yapıldığı yaz mevsimine denk geliyor. Meğer ekseriyetle yarım saati aşmayan jinekolojik muayeneler ile bayan kanserlerinin önlenmesi ve erken teşhis edilmesi mümkün olabiliyor. Memorial Şişli Hastanesi, Jinekolojik Onkoloji Bölümü’nden Doç. Dr. Gökhan Demirayak, yaz periyodunda aksatılan tertipli jinekolojik denetimler için bayanların daha fazla beklememesi gerektiği ile ilgili kıymetli bir ikazda bulundu ve bayan sıhhati konusunda dikkat edilmesi gerekenler hakkında bilgi verdi.
Kadınlar çoklukla hamilelik periyodunda nizamlı olarak muayenelerine gitse de, menopoz öncesi ve sonrası devirde çok önemli bir şikayetle karşılaşmadıkları sürece rutin denetimlerini aksatabilmektedirler. Örneğin orta kanamaları olan ya da olağan adet kanamasından fazla ölçüde kanaması olan bayanlar bu durumu önemsemeyip “Tatilden sonra doktora giderim” diye düşünebilmektedir. Lakin olağandışı uterin kanama olarak isimlendirdiğimiz bu kanamalar rahim ağzı ya da rahim iç katmanı olan endometrium kanserinin belirtisi olabilir ve geç kalınması durumunda evresi ilerleyebilmektedir.
Adet müddetinin uzaması kanser belirtisi olabilir
İlişki sırasında kanama, lekelenme şeklinde orta kanamalar yahut makûs kokulu çok akıntı rahim ağzı kanserinin belirtileri olabilir. Tekrar adet kanamasının fazla olması, mühletinin uzaması, orta kanamalar olması endometrium kanserinin belirtisi olabilir. Karın şişkinliği, hazımsızlık, kabızlık, sık idrara çıkma yumurtalık kanserine işaret edebilir. Bu durumlarda beklenmeksizin jinekolojik muayene olunması büyük değer taşımaktadır. Hastalığın erken evrede yakalanarak ameliyatla kesin olarak tedavi edilmesine imkan sağlayabilir. Bunun dışında idrar kaçırma, akıntı, kasık ağrısı üzere öteki şikayetler bayanların hayat kalitesini hayli düşürmektedir. Bu şikayetler kısa bir muayene ile teşhis edilerek tedavisi düzenlenebilmektedir.
Pek çok operasyon robotik teknikle yapılabiliyor
Miyom, idrar kaçırma, sarkma, kist ameliyatları üzere jinekolojik birçok ameliyat günümüzde minimal invaziv cerrahi olarak isimlendirdiğimiz robotik ya da laparoskopik metotla ameliyat edilebilmektedir. Bu ameliyatlarda küçük kesiler ile daha az kanama, ameliyat sonrası devirde daha az skar ve ağrı, günlük aktivitelere daha süratli dönüş imkanı bulunmaktadır. Hastalar ameliyat sonrası 1 ya da 2. günde taburcu olmakta ve günlük hayatına dönebilmektedir.
Jinekolojik muayene öncesi dikkat etmeniz gerekenler
Kadın sıhhati ile ilgili muayenelerini olacak hastalar 24 saat öncesinde test sonuçlarını geçersiz kılabileceğinden, cinsel münasebetten kaçınmalı, vajinal duş yapmamalı yahut vajinal eserler kullanmamalıdır. Muayenelerde hastaların son adet periyodunun tarihi, hangi yaşta adet görmeye başlandığı, hamilelik, düşük ya da geçirilen bir kürtaj hikayesi ile ilgili bilgiler verilmelidir. Bunun yanında rastgele bir ağrı ya da vajinal akıntı yaşanıp yaşanmadığı da doktora aktarılmalıdır.
Belirli aralıklarla yapılması gereken denetimler
Muayene öncesinde hastanın idrar ve kan örneği vermesi gerekebilir. Bu sırada hastanın uzunluğu ve kilosu ölçülür. Sonrasında hasta öyküsü alınır, sonrasında ultrason muayenesi evresine geçilir. Bu evreden sonra rutin yapılması gereken muayeneler şöyle sıralanabilmektedir:
- Görsel muayene: Bu muayenede öncelikle vulva dediğimiz dış genital organda siğil, kitle, renk değişimleri olup olmadığı denetim edilir. Akabinde spekulum denilen özel aletlerle vajende kitle, siğil üzere patolojiler olup olmadığına bakılır. Son olarak rahim ağzı kıymetlendirilir. Kitle, erozyon yahut başka patolojilerin olup olmadığı kıymetlendirilir.
- HPV DNA ve Pap Smear testi: Swap ile rahim ağzından 2 örnek alınarak mikrobiyoloji ve patolojiye gönderilir. Birinci örnek ile HPV taraması yapılmış olur. Bilindiği üzere HPV, rahim ağzı kanserinin sebeplerinden biridir. Pap smearda ise rahim ağzı ya da vajende kanser öncesi lezyonları gösteren atipik hücrelerin varlığı aranır. Şayet HPV DNA ve Pap smear test sonuçları negatif saptanırsa taramanın 5 yılda bir yaptırılması gerekmektedir.
- Bimanuel muayene: Rahimde ve yumurtalıkların olduğu bölgede kitle, yapışıklık olup olmadığı kıymetlendirilir. Bilhassa ameliyat olacak hastalarda ameliyatın kolaylığı ya da zorluğunu anlamamızda bu muayene epeyce ehemmiyet taşımaktadır.
- Ultrason: İç genital organların daha net görüntülenmesi ismine vajinal ultrason yapılır. Bu ultrason sayesinde rahim, tüpler ve yumurtalıklar hakkında daha net bilgi alınabilmektedir. Şayet bakirelik durumu kelam hususuysa bu muayene karından ultrason biçiminde yapılır. Ultrason muayeneleri çok kıymetlidir ve birden fazla vakit hayat kurtarıcı olmaktadır.
Kaynak: (BYZHA) – Beyaz Haber Ajansı
