Duygu Erdoğan – İhracat yapmak isteyen firmaların zorlandığı değerli hususlardan biri hem yurt içindeki mevzuatları öğrenmek, hem de partner ülkelerin çalışma kriterlerini tanımak oluyor. Aslında bu bilgiler firmaların yalnızca bir ‘tık’ uzağında. Ticaret Bakanlığı, tüm bu bilgileri epeyce açıklayıcı ve anlaşılır formda web sayfasında yeni tutarak bulunduruyor. İhracat rejimi, dahilde sürece rejimi, hariçte sürece rejimi, vergi, fotoğraf ve harç istisnaları üzere her husus hakkında farklı başlıklarda kolay tabirlere ulaşmak mümkün. Bakanlığın “Kolay İhracat” web sayfasından araştırmak istenen ülkeyi seçerek tüm mevzuatlar ve düzenlemeler sağlanabiliyor. Ayrıyeten “Stratejik Pazara Giriş Kriterleri” “Ülkedeki Teknik Engeller” üzere başlıkları seçerek daha ayrıntılı bilgilere ulaşılabiliyor.
Ticaret Bakanlığı, ihracatın sürdürülebilir bir artış performansı göstermesi gayesiyle gerekli olan ihracat siyasetlerini takip edilen piyasalara nazaran daima güncelliyor. Bu kapsamda, ihracat siyasetlerinin dal bazında ve ilgili dalın muhtaçlıkları doğrultusunda yurt içi ve yurt dışı mevzuat, ticari diplomasi, ihracata yönelik takviyeler üzere pek çok kategoride ortaya konulduğu görülüyor.
Muafiyetler, destekler
İhracatçı firmaların yararlanabileceği muafiyet, programlar olduğu üzere teşvik ve takviye sistemleri de var. Buna nazaran, birtakım örnek uygulamalar şöyle:
Mal ve hizmet ihracatına yönelik devlet takviyeleri ile Dâhilde Sürece Rejimi, Hariçte Sürece Rejimi, Vergi Fotoğraf Harç İstisnası ve Evraksız İhracat Kredilerine ait müracaatların birinci evreden sonuçlanmasına kadar tüm süreçlerinin dijital ortamda yürütüleceği Takviye İdare Sistemi’nden (DYS) firmalar yararlanabiliyorlar.
Katma Bedel Vergisi Kanunu’nun 32. hususundaki yetki kullanılarak, “İmal Ettikleri Malları Direkt İhraç Eden İmalatçılara İhracat Bedelinin yüzde 10’una Kadar İade Yapılması” uygulamada bulunuyor.
Küçük ve orta ölçekli firmaları desteklemek ve teşvik etmek için Eximbank, KOSGEB, TÜBİTAK, KGF ve İGE AŞ. tarafından hayata geçirilen birçok dayanak programı bulunuyor.
Bu dayanak ve teşvikler; İhracatı Geliştirme A.Ş.’nin (İGE) Öz Kaynak Dayanak Paketi Programı, Eximbank KOBİ İhracata Hazırlık Kredisi, KOSGEB Klasik Teşebbüsçü Dayanak Programı, Ar-Ge, Ür-Ge ve İnovasyon Takviye Programı.
Ayrıca İşletme Geliştirme Dayanak Programı, KOBİ Finansman Dayanak Programı, İŞGEM/TEKMER Programı, KOSGEB Teknik Danışmanların Yetkilendirilmesi ve Teknik Danışmanlık Hizmetleri, Mikro ve Küçük İşletmelere Süratli Takviye Programı, TÜBİTAK KOBİ Ar-Ge Başlangıç Dayanak Programı ve KGF İhracat Dayanak Paketi de var.
E-ihracat yaygınlaşıyor
Türkiye’de KOBİ’ler başta olmak üzere her ölçekteki firmanın yurt dışı pazarlarda rekabet edebilmesi için en pratik tahliller olarak karşımıza e-ihracat yahut mikro ihracat çıkıyor. 2021’de Türkiye’de e-ihracat hacminin yüzde 200 oranında büyüdüğü ortamda bu alana yönelik dayanaklar de artıyor.
Ticaret Bakanlığı, toplam tanıtım harcamalarının yüzde 60’ını karşılayarak, gitgide büyüyen e-ihracat pazarında Türk markalarının bir adım önde olmasını sağlıyor. Bu etapta proje, platform, komite masrafı, rapor dayanağı üzere başlıklarda da farklı takviyeler var.
Akademik seviyede eğitim
KOBİ’ler ve çalışanları için tüm ihracat süreçlerinin gerçek yürütülmesi için eğitim çalışmaları öncelikli uygulamalar ortasında ye alıyor. Teknik bilgi ve eğitimler, firmaların temel dış ticaret süreçleri, ihracatta sağlanan devlet dayanakları ve potansiyel ihraç pazarları hakkında bilgilendirilmesi emeliyle 81 vilayette bakanlığı Dış Ticaret Bilgilendirme Seminerleri ile sağlanıyor.
Yine bu süreçte bir e-öğrenme platformu olan Sanal Ticaret Akademisi’yle e-ticaret üzere büyüyen dallara entegre olmaları sağlanıyor.
Bürokrasiyi ve maliyeti azaltan katkılar
İhracat evresinde başta gümrüklerde sağlanan ve hudut ticaretinde bürokrasiyi azaltan uygulamalar yanı sıra maliyeti düşüren katkılar da Ticaret Bakanlığı tarafından sağlanıyor. Bunlar ortasında öne çıkanlar:
Henüz ihracata hazırlık basamağında olan firmalara Ur-Ge, pazar araştırması ve rapor dayanakları; ihracatta pazarlama ve tutunma basamağındaki firmalara pazara girişte dijital faaliyetlerin desteklenmesi, pazara giriş evrakları, yurtdışı şirket alımı, ticaret ve alım heyetleri, yurt dışı ünite, marka ve tanıtım, fuar takviyeleri; ihracatta deneyim kazanmış firmalara ise tasarım, markalaşma ve Turquality takviyeleri sağlanıyor.
Sınır ticareti kapsamında Doğu ve Güneydoğu Anadolu coğrafik bölgelerinde yer alan hudut vilayetlerinde gümrük kapıları üzerinden komşu ülkeden kolaylaştırılmış bürokratik süreçlerle ve ithalat vergilerinden muaf olarak ithalat ve ihracat yapma imkanı.
İhracatın teşvik edilmesi ve bilhassa vize uygulamasına tabi olmadan ihracatçıların yurt dışı pazarlara daha süratli ve zahmetsiz ulaşabilmelerine imkan tanımak gayesi ile belirtilen koşulları sağlayan ihracatçılara özel damgalı pasaport.
1 Mart 2022 tarihi prestijiyle faaliyete geçen, Türk Eximbank ve Türkiye İhracatçılar Meclisi’nin (TİM) paydaşlığı ile kurulan İhracatı Geliştirme A.Ş. (İGE A.Ş.) sayesinde teminat yetersizliği sebebiyle finansmana erişimde zahmet yaşayan ihracatçılara kefalet takviyesi.
Dış ticarete bahis olan eşya için gerekli tüm bilgi ve evrakların tek bir müracaat noktasında, memleketler arası geçerliliği olan standart bir formatta sunulmasını sağlayan ve halihazırda 22 kurum-kuruluşun dahil olduğu “Tek Pencere Sistemi (TPS)” ile 198 doküman elektronik ortamda.
İhracat süreçlerinin büsbütün elektronik ortamdan yürütülmesi sağlayan ‘İhracatta Kâğıtsız Gümrük’, havayolu ile ihraç edilen eşyanın elektronik ortamdaki süreci için ise ‘Havayolu İhracat Eşyasının Elektronik Ortamda Takibi’ yapılıyor.
Avrupa Birliği uygulamasında olduğu üzere ihracat eşyasının yurtdışına sevkinde transit beyannamesi yerine daha kolaylaştırılmış bir formül olarak “İhracat Refakat Dokümanı (İRB)”nin kullanımı sağlanıyor.
Bakanlıkça yetkilendirilen süratli kargo firmaları ve posta yönetimi tarafından dolaylı temsilci sıfatıyla düzenlenen kolaylaştırılmış gümrük beyannamesi kapsamında ihracatçı firmalar, numunelik eşya ve modelleri gümrük vergilerinden muaf, kolaylaştırılmış gümrük prosedürleriyle iletebiliyor.
İhracatçıların 300 kg ve 15.000 euro’ya kadar olan gönderilerine ait süreçleri kolaylaştırılmış gümrük beyanı kapsamında yürütülebiliyor.
İhracat ve temaslı çıkış süreçleri için Muratbey Gümrük Müdürlüğü 7/24 çalışırken, ihracatın ağır olduğu vilayetlerdeki 8 gümrük müdürlüğü de (Erenköy, A.H.L. Kargo, Ambarlı, İzmir, Mersin, Gemlik, Derince ve Dilovası) ‘nöbetçi’ uygulamasını başlattı.
YARIN: Potansiyel pazarlar ve firmalarla iletişim