Türkiye’ye 1985 yılında giren franchise kavramı son yıllarda hem yabancı hem de yerli markalar tarafından epeyce ağır halde uygulanmaya devam ediyor. Temelinde franchise verenin kimliğini, know-how bilgisini ve network’ünü kullanarak hizmet verilen alanda birebir marka ile yeni bir işletme vermek üzerine şurası sistem bilhassa küçük ve orta ölçekli işletmelerin daha inançla pazara girmelerine imkan sağlarken bir yandan da rekabet ortamında işe 1-0 önde başlamalarını sağlamaktadır.
1985’ten bu yana uygulanmaya devam eden Franchising sistemi genel çizgileri ile çabucak her marka için tıpkı olsa da uygulanma sürecinde büyük farklılıklar ve hatta birden fazla vakit çeşitli aksilikler ve sıkıntılar da yaşanabiliyor.
Türkiye’de Franchise Sisteminin Mevcut Sorunları
Türkiye’deki bayilik sistemi incelendiğinde görülüyor ki sisteme dahil olan birçok marka sadece franchising sistemini marka yöneticilerinin daha çok gelir sağlayacağı biçimde konumlandırıyor ve bayilerinin işletmelerini ve karlarını ikinci planda tutuyorlar. Bu nedendir ki Marka Genel Merkezi ve Bayi ortasında yüksek tansiyonlar oluşabiliyor, markaya duyulan aidiyet yerini memnuniyetsizliklere ve bayinin yeni çıkar yolları aramasına sebep oluyor.
Marka idaresi tarafından ortaya konulan standartlar ve gereklilikler birçok vakit bayinin işletme hayatını zorlaştırabiliyor. Bunun yanında genel merkezler tarafından konulan bu kurallar birden fazla vakit yalnızca genel merkezin yararını gözetirken kendi açtığı mağaza içinde para kazanmaya çalışan bayilerin hayatlarını kolaylaştıracak hiçbir avantajında birden fazla markada sağlanmadığını görebiliyor ya da vaatlerle hudutlu kalabiliyor. Bu noktada franchising sisteminin gerçekte nasıl yürütülmesi gerektiği konusunda Ortadoğunun en büyük fastfood restoran zinciri olan ve bir yıl evvel Türkiye pazarına giriş yapan Atawich markasının kurucusu Ata Ghoutbi ve Genel Müdürü Serhat Baldan’nın görüşleri şöyle;
3M (Mutlu Çalışan, Memnun Müşteri, Keyifli Franchise)
Atawich Marka Kurucusu Ata Ghoutbi “Bugün İran’da 100’ü aşkın, Türkiye’de 20’nin üzerinde ve Almanya’da şubeleri bulunan bir markanın kurucusu olarak daha çok uzun bir yolumuz var. Küresel çapta 10.000 şube amacı ile çıktığımız bu seyahatte 25 yıla yaklaşıyoruz. Tüm bu serüvendeki en değerli başarımız ise markamızı sahiplenen, destekleyen ve bizimle bu seyahatte yürüyen bayilerimiz ile olan samimi ve profesyonel iletişimimizdir. Atawich’in 3M olarak nitelendirdiğimiz mottosu “Mutlu Çalışan, Keyifli Müşteri ve Memnun Franchise” bizim için bir yol haritası niteliğindedir. Bayilerimizin yaşadığı ya da yaşayabileceği her türlü sorunun üstesinden birlikte gelmek her vakit bizim misyonumuz olmuştur. Her bir bayimizin yaptığı işten keyif alması, markamızı savunması ve sahiplenmesi ve nihayetinde daha fazla gelir sağlaması için çalışıyoruz” dedi.
Atawich Genel Müdürü Serhat Baldan ise “Türkiye’deki franchise sisteminin birtakım eksiklikleri olduğunu görüyoruz ve yatırımcıların başında beliren tüm soru işaretlerini ve çekinceleri gidermek üzere kurguladığımız markamıza özel olan franchise sistemimizi ise her geçen gün daha da geliştiriyoruz. Markanın genel merkezi olarak misyonumuz yeni franchise ortaklarımıza yapacakları yatırımın riskini en aza indirmek, yaptıkları yatırımın en kısa müddette geri dönüşünü sağlamak ve işletmenin kurulumundan hayat mühleti boyunca her vakit işbirlikçi ve destekçi olmak için bir sistem geliştirdik. Bugün 2 farklı konsepte sunduğumuz franchise imkanı yatırımcılara çeşitli esneklikler sunuyor: Anahtar teslim modelimiz ile yatırımcıların heyetim sürecinde hiç yorulmamalarını ve heyetimin en kısa müddet içerisinde yapılmasını sağlarken yalnızca Marka Lisans Bedeli alınan modelde ise mağazanın suramı için yatırımcılarımızın kendi imkanlarını kullanmalarını sağlayabiliyoruz. Her iki modelde de sunduğumuz Ciro garantisi, Reklam ve PR takviyesi, Hukuksal ve Finansal Danışmanlıklar, Mağaza Fizibilite Raporu, İşçi İstihamı üzere özel imkanları kullanıyoruz. Bu sayede yatırımcının başındaki tüm soru işaretlerini giderebiliyoruz. Yanılgı benim bu işletmeyi yönetecek vaktin ve tecrübem yok diyen yatırımcılarımıza “O vakit biz işletelim!” diyebildiğimiz opsiyonel bir işletme kontratı imkanı da sunabiliyoruz. Böylelikle 100 Yatırım Güvenliği sunabiliyoruz. Tüm bunlardaki maksadımız Atawich’in büyüme seyahatinde bizimle yürüyecek ve yaptığı yatırımdan yüksek çıkar elde eden iş ortaklarımızın sayısını arttırmaktır. Genel Merkez ile Franchise ortasındaki olumlu sinerjiyi her vakit canlı tutmak istiyoruz” dedi.
Kaynak: (BYZHA) – Beyaz Haber Ajansı
