Kum yahut taş dökme sırtta ya da yanlarda ağrı, idrarda kan, ağrı ve mide bulantısı-kusma ile belirti verebiliyor. Birçok böbrek taşı nohut büyüklüğünde iken, bir kum tanesi kadar küçük ya da bir golf topu kadar büyük de olabiliyor. Küçük taşlar idrar yolundan geçebiliyor fakat daha büyük olanlar için ameliyat olunması gerekebiliyor. Memorial Antalya Hastanesi Üroloji Bölümü’nden Op. Dr. A. Hâkim İşgören, kum dökme ve tedavi yolları hakkında bilgi verdi.
Yanlış beslenme stili böbrek taşına neden olabilir
Böbrek taşları böbreklerin içinde görülen mineral ve tuzlardan oluşan sert tortulardır. Halk ortasında kum olarak isimlendirilen hastalık 5 mm’den küçük taşlardır. Böbrek taşlarının ekseriyetle kesin bir nedeni yoktur lakin birkaç faktör taş oluşum riskini artırabilir.Diyet, fazla kilo, birtakım tıbbi durumlar, kimi besin destekleri ve ilaçlar böbrek taşlarının nedenleri ortasındadır.Böbrek taşları, böbrekten mesaneye kadar idrar yolunun rastgele bir kısmını etkileyebilir. Bir böbrek taşı çoklukla böbreğin içinde hareket edene yahut böbrekleri ve mesaneyi birbirine bağlayan tüpler olan üreterlere geçene kadar şikayete neden olmaz. Üreterlere geçerse, idrar akışını engelleyebilir ve hasebiyle böbreğin şişmesine ve kramp gibisi ağrılara neden olabilir.
Böbrek taşı aşağıdaki belirtilerle kendini gösterebilir;
Böbrek taşının neden olduğu ağrının şiddeti ve hissedildiği bölge, taş idrar kanalında yer değiştirdiğinde yahut yarattığı tıkanıklığın arttığı durumlarda değişebilir.
- Kaburgaların altında, yanlarda ve sırtta şiddetli, keskin, kramp gibisi ağrı
- Alt karın ve kasıklara yayılan ağrı
- Dalgalar halinde gelen ve yoğunluğu değişen ağrı (Kolik ağrı olarak adlandırılır)
- İdrar yaparken ağrı yahut yanma hissi
- Pembe, kırmızı yahut kahverengi idrar
- Bulanık yahut makus kokulu idrar
- Sürekli idrara çıkma muhtaçlığı, olağandan daha sık idrara çıkma yahut az ölçüde idrar yapma
- Mide bulantısı ve kusma
- Bir enfeksiyon gelişmişse ateş ve titreme
Tedavi taşın cinsine nazaran değişiyor
Böbrek taşlarının tedavisi, taşın tipine ve nedenine bağlı olarak değişir. Kolay şikayetlere neden olan küçük taşlar cerrahi tedavi gerektirmez. Böbrek taşlarını düşürmek epeyce acı verici olabilir, lakin taşlar vaktinde fark edilirlerse ekseriyetle kalıcı hasara neden olmazlar. Kişinin durumuna bağlı olarak, böbrek taşı düşürmek için ağrı kesici ve bol su içmekten öteki bir şeye gereksinim olmayabilir. Öteki durumlarda örneğin; taşlar idrar yolunda takılırsa, idrar yolu enfeksiyonuyla alakalıysa yahut ek problemlere neden olursa ameliyat gerekebilir. Tekrar taş geliştirme riski yüksekse, uzman hekim tekrarlayan böbrek taşı riskini azaltmak için önleyici tedavi önerebilir.
Küçük bir böbrek taşını düşürmek için bunları yapın;
- Su tüketimini artırın: Günde 2 ila 3 litre kadar içmek idrarınızı seyrelterek taş oluşumunu engelleyeceği üzere taşın düşmesini de hızlandıracaktır.
- Ağrı kesici kullanın: Ağrı kesici ilaçlar taş düşerken yaşayacağınız rahatsızlığı azaltacağı üzere taşın böbrek kanalında neden olduğu ödemi de azaltarak taşın düşmesini kolaylaştırır.
- Prostat ilaçları kullanın: Alfa bloker olarak bilinen bu ilaç çeşit ilaçlar üreterinizdeki kasları da gevşeterek böbrek taşını daha süratli ve daha az ağrıyla düşürmenize yardımcı olur.
Düşmeyen taşlar için kapsamlı tedaviler gerekiyor
Kendiliğinden düşemeyecek kadar büyük olan; kanamaya, böbrek hasarına yahut devam eden idrar yolu enfeksiyonlarına neden olan böbrek taşları daha kapsamlı tedaviler gerektirir.
- ESWL: Bu usulde, taşları idrarla düşebilecek küçük kesimlere ayıran güçlü titreşimler (şok dalgaları) oluşturmak için ses dalgaları kullanılır.
- Perkütan Nefrolitotomi: Böbrekteki çok büyük taşları çıkarmak için yapılan ameliyattır. Küçük kameralı aygıtlar ve sırttan küçük bir kesiden sokulan aletler kullanılarak böbrek taşının cerrahi olarak çıkarılmasıdır.
- Fleksible Üreterorenoskopi: İdrar yapılan kanaldan girilerek böbreğe kadar ulaşan esnek aygıtlar kullanılarak gerçekleştirilen bir ameliyat çeşididir. Günümüzde büyük böbrek taşları için dahi kullanımı giderek artmaktadır.
- Rijit Üreterorenoskopi: İdrar yapılan kanaldan girilerek böbrek kanalındaki taşların alınması için kullanılan cerrahi metottur.
Kaynak: (BYZHA) – Beyaz Haber Ajansı
