Mine Özdemir Güneli – Değiştirilemez dijital varlıklar (NFT), blockchain (blokzincir), sanal gerçeklik (VR), artırılmış gerçeklik (AR), karma gerçeklik (MR)… İçinde bu kavramları çokça barındıran, oyun oynanabilen, arsa satın alınabilen, sanat, sıhhat, finans, spor üzere farklı alanlarda kullanılabilen yeni cihan metaverse, tanınan olduğu kadar hâlâ anlaşılmaya çalışılıyor. Bu teknolojinin faal kullanıldığı eğitim kesiminde ise gelecekte insanları nelerin beklediği merak konusu. Bu soruya karşılık aramak için Yeni Türkiye Eğitim Vakfı (YETEV) tarafından gerçekleştirilen Eğitim Teknolojileri Zirvesi’nde “Her İstikametiyle Metaverse ve Eğitim” başlıklı bir panel düzenlendi.
‘Değerler değişmeli’
Panelde konuşan Futurebright Group Kurucusu Akan Abdula, 3 milyar insanın ömrünün yüzde 40’ının dijital müşahede altında olduğunu, yaptığı her şeyin bir bilgiye dönüştüğünü ve birilerinin bu işten para kazandığını belirterek, insanlardan daha çok data alınabilecek platformlara gereksinim duyulduğunu lisana getirdi. Amacın yüzde 60’a ulaşmak olduğunu, bunun da insan ömrünün 50 yılının dataya dönüşmesi manasına geldiğini söyleyen Abdula, neoliberalist yapının 150 trilyon dolar para ürettiğini lakin bu paranın dünyada kullanılmak istenilirse 1,5 gezegene daha gereksinim duyulacağını kaydetti. Metaverse’e 150 trilyon dolarla insanlığa bu sistemi tekrar kullanma fırsatı yaratacak alan olması gözüyle bakılması gerektiğinin altını çizen Abdula, “Hepimiz otomobilim, konutum olsun diyoruz, bunlar somut kıymetler. Bu bedellere parayı harcarsak, dünyanın buna cevap vermeye hali yok. Onun için insanlığın başındaki paha manası değişmeli. Bundan ötürü sanal paralel bir cihan yaratmamız gerekiyordu” dedi.
Metaverse’ü sanal kamusal alan olarak tanımlayan Abdula, bu dünyanın bireyleri nasıl etkileyeceğine yönelik şu bilgileri verdi: “Bu iş algoritmik dünyanın en üst kademesine gidecek. Algoritmik dünyada yazılımlar var. Çocuklara toplumsal medyada neden hesap açtın diye soruyoruz. Özgür olabilmek için diyorlar. Toplumsal medyada her şey olabilirsiniz lakin özgür olamazsınız.”
Dijital gardiyanlar takipte
Metaverse’ün daha da uçta bir sistem olduğuna değinen Abdula “Algoritmik dünya sizi öngörebilir hale getirmeye çalışıyor. Zira ne kadar öngörülebilir olursanız o kadar üzerinizden para kazanmak pazarlama dünyası için kolaylaşıyor. Toplumsal medyada bir şeyi beğendiğinizde, yorum yaptığınızda anında iz bırakıyorsunuz ve geriden algoritma çalışmaya başlıyor. Dijital gardiyanlar, özgür dünyamızı iz bıraktıkça daraltıyorlar. Metaverse bizi algoritmik dünyanın daha da insafsızlığına götürecek” dedi.
Dijitalle savaşmak yerine rekabet etmek gerektiğine dikkat çeken Abdula, şu ikazlarda bulundu: “Dijitalle savaşırsak çocuklarımızı sakatlarız. Çocuklarımız yarın teşebbüsçü olacaklar, girişimcilik aslında dijitalde. Eğitim kısmında sonuçlara odaklanıyoruz. Herkes okullarda kodlama öğretiyor. Kodlama öğretelim lakin bu algoritmalar esasen kendi kodlarını yazacak, meslekleri bizden daha düzgün yapacak. Teknik işleri makineye devredeceğiz ve vaktimizi daha bedelli şeyler için harcayacağız.” İnsanların makineye karşı tek avantajının duygusal zekâsı olduğunu vurgulayan Abdula, “Eğitimde doğal ki teknik öğreteceğiz ancak ideoloji, tarih, kültür, sanatla duygusal zekâyı daha çok beslemeliyiz. His okuryazarlığı yüksek çocuklar yetiştirmeliyiz” diye konuştu.
Panelde (soldan sağa) Hayati Oktay, Aylin T. Ünal, Bilal Erdoğan, Yavuz Samur ve Akan Abdula yer aldı.
‘Çocuklarımızı hazırlayacağız’
YETEV’in çatısı altında olan Çekmeköy’deki Yenidoğu Okulları’nda yapılan tepeye YETEV Mütevelli Heyet Lideri Necmeddin Bilal Erdoğan, YETEV Okulları Genel Müdürü Hayati Oktay ve öğretmenler katıldı. Doruğun açılış konuşmasını yapan Necmeddin Bilal Erdoğan, salgın devrinde eğitimde teknolojinin okullara, sınıflara nüfuzunun sanılandan çok daha süratli gerçekleştiğini belirterek, “Okullarda akıllı tahtanın olmasına direndiğimi söylemeliyim. Lakin sonunda gördük ki gerçekten eğitime gönül vermiş arkadaşlarımız, eğitim teknolojilerini kullanarak daha fazla randıman alabiliyorlar” dedi. 21. yüzyıla hazırlanan çocukların bu teknolojilerle çok rahat bir formda alaka kurabiliyor olmasının ehemmiyetine dikkat çeken Erdoğan, “Ama bu bağlantıların onların karakterine, insanlığına arz ettiği riskleri de bilerek bunları kullanacağız. Çocuklarımızı bu hususta daha şuurlu hazırlamaya çalışacağız” diye konuştu.
