Vergi Uzmanı Muhammet Bayram, aralık ayında Meclis’e sunulması beklenen EYT düzenlemesiyle ilgili merak edilen soruları cevapladı.
ASKERLİK BORÇLANMASI İLE EYT KAPSAMINA GİRİLİR Mİ?
Vergi Uzmanı Muhammet Bayram, milliyet.com.tr’ye yaptığı açıklamada şu tabirleri kullandı: “Bazı borçlanmalar EYT kapsamına girecek ki bunlar borçlanırsa şayet sigortalılık başlangıç mühletini geri çeker. Burada askerlik borçlanması en değerlilerden birisidir. Toplamda 2 yıl boyunca yapılabilecek borçlanmadır. Bir başkası bayanlarda doğum borçlanmasıdır. Bayanlarda her bir çocuk için 2 yıl toplamda en fazla 3 çocuk için doğum borçlanması yapılabiliyor.
Aynı biçimde yurt dışı borçlanma yapılırsa bu da sigortalılık müddetini öne çekiyor. Kontratlı işçiler çalışmadıkları gün kadarını borçlanabiliyorlar. Mesela 30 gün varsa 15 gün prim ödendiyse geri kalan 15 gün için prim yatırabiliyorlar.
Kamu görevlerindeyken seçim hasebiyle istifa edip geri gelenler o süreyi borçlanabiliyor. Memurlar şayet fiyatsız müsaade kullandıysa bu fiyatı borçlanabiliyorlar. Yeniden tıpkı formda yurt dışında tıp öğrencileri tahsil gördüyse o mühletleri de borçlanabiliyor.
‘STAJ MAĞDURİYETİ EYT İLE ÇÖZÜLMELİ’
EYT kapsamında stajyerlerinde çok büyük sorunu var. Stajyerler çalıştıkları yerde kendileri ismine kısa devirli sigorta primi yatırıldı. Kendileri istiyor ki uzun periyotlu sigorta primi borçlanma hakkı tanınsın böylelikle hem sigortalılık başlangıç müddeti geri çekilsin hem de prim tamamlanmış olsun. Şu an maddede da olup olmadığını bilmiyoruz. Sayın Bakan Alım daha evvelki açıklamalarında stajyerlerin meselesini çözüleceğini söyledi. Akabinde diğer bir açıklamasında bunun öteki kanunla çözülebileceğini söylemişti. Fakat bunun diğer bir kanun değil şahsen EYT yasası ile çözülmesi gerekiyor ki EYT çözülürken diğer mağduriyetler oluşmasın.
Bakan Alım staj sigortası emeklilik kapsamında değerlendirilmeyecek demişti. Önümüzdeki süreçte bu değişebilir mi?
Değişmesini umuyoruz. Bununla bir arada bir sürü sorun var.”
EYT YASASI ÇIKTIKTAN SONRA EMEKLİLİK MECBURİ Mİ OLACAK?
Emeklilik isteğe bağlı gerçekleşecek bireyler emekli olmak isterse dilekçeyle başvurmak suretiyle emekli olabiliyor. Burada en erken müddet aralık ayında Meclis’e gelirse ocak ayında dilekçe verirlerse şubat ayında emekli olabilecekler. Patronlar bunu zarurî meblağ mı durumu var. Birtakım özel dal firmaları yaşı gelmiş şahısları emekliye ayırabiliyor lakin bu yasal değil. Emeklilik kişinin kendi seçebileceği bir haktır o yüzden EYT kapsamında emeklilik mecburî değildir. Lakin emekli olduktan sonra da toplumsal güvenlik destekleme primi yani daha düşük SGK primi ödemek suretiyle bireyler çalışmaya devam edebilir. Lakin devlet memurlarında bu türlü bir hak kelam konusu değil.”
