İnsanlık tarihinde uzun yıllardır hayvan ısırıkları ile bağlantılı ensefalit (beyin enfeksiyonu) tanımlanmıştı. 19. Yüzyılda Pastör’ün kuduz virüsünü ve aşısını keşfetmesi Enfeksiyon Hastalıkları ve aşılama konusunda yeni bir devrin başlangıcı kabul edilebilir. Kuduz çoklukla tükürüğünde kuduz virüsü olan yabani yahut evcil hayvanın ısırması yahut nadiren tırmalaması sonucunda açık yaradan dokuları, sonrasında sonları istila etmesi, sonlar boyunca da beyefendisine yerleşmesi sonucunda meydana gelir. Beyefendisine yerleşen virüs beyinde işlev bozukluğuna neden olarak vefata neden olur.
Belirtiler ne vakit ortaya çıkar?
Kuduz, temas ile semptomların başlaması ortasında geçen mühlet ısırılan bölgenin beyefendisine uzaklığıyla hakikat orantılıdır. Örneğin ayaktan travma alan birisinde semptomların meydana gelmesi 1-2 ay alabilirken, baş-boyun bölge ısırıklarında bu müddet birkaç günde semptomlar başlayabilir. Isırılmanın çabucak sonrasında yara paklığı, bol sabunlu su ile yaranın yıkanması, aşı ve gözetici İmmünglobulin uygulanması ile hastalık oluşma ihtimali yok denecek kadar azdır. Lakin kuduz olan bir olay ile temas sonrasında (tırmalanma, ısırılma) üstte bahsedilen esirgeyici süreçlerin uygulanmaması sonucunda mevt neredeyse kaçınılmazdır.
Temasta bulunan bireyler neler yapmalı?
Kuduz riskli temas kuduz aşısı olup olmadığı kanıtlanamayan yabani yahut evcil bir hayvan tarafından ısırılma ve tırmalanmaya maruz kalma olarak özetlenebilir. Kuduz riskli temasa maruz kalan birey öncelikle yarasını 5-10 dakika bol su ve sabunla yıkamalıdır. Bu süreç yara içindeki varsa virüsün temizlenmesini en azından ölçüsünü azaltmasını sağlayacaktır. Kuduz riskli temaslı hastanın ülkü olarak en kısa vakitte yara bakımı, kuduz ve tetanoz profilaksilerinin uygulanması için sıhhat kuruluşlarına başvurulmalıdır. Bu müddet ne kadar kısa olur ise uygulanacak tedavilerin aktifliği o kadar başarılı olur.
‘Hayvanlarınızın kuduz aşısını ihmal etmeyin’
Unutulmamalıdır ki kuduz, temas sonrasında uygulanacak yara bakım, aşı ve kollayıcı serum üzere tedavilerle 100’e yakın önlenebilecek bir hastalık iken, tedbirlerin alınmaması durumunda 100’e yakın mevte neden olan bir hastalıktır. Aşılar kuduz hastalığında olduğu üzere en ucuz, insan ve toplum sıhhatine en yararlı tıbbi süreçlerdir. Yaklaşık 200 sene evvel ortalama insan hayat mühleti 30 iken günümüzde 80’leri geçmiştir. Bu artışta en büyük hisse aşıların yaygın ve hakikat kullanımına bağlı olduğu söylenebilir. Aşılama ihtiyaçlarınız için yaş, ek hastalık, yurtdışı seyahat üzere risklerinizi doktorunuzla paylaşın.
Not: Evcil hayvanlarınızın kuduz aşısını ihmal etmeyin. Zira son 1 yılda kuduz aşısı yapılmış bir hayvan tarafından ısırılma durumunda hayvanın 10 gün izlemi kâfi olup hayvanda hastalık belirtisi olmaz ise aşılamaya gerek yoktur.
Kaynak: (BYZHA) – Beyaz Haber Ajansı
