Kriptomeda, kripto ekosisteminin nabzını tutmaya devam ediyor. Merkeziyetsizlik kavramının konuşulduğu Kripto Meydanı aktifliğiyle Türk kripto ekosisteminin paydaşları bir kere daha bir ortaya geldi. Aktiflikte yer alan uzman konuşmacılar merkeziyetsizlik tartışmalarına dair görüşlerini paylaştı.
Çatısı altında Cointelegraph Türkiye, BTCHaber ve Coinkolik.com üzere değerli mecralar barındıran Kriptomeda’nın düzenlediği Kripto Meydanı’nda “Merkeziyetsizlik” kavramı ele alındı. Levent Kolektif House’da üçüncüsü düzenlenen aktiflik Türk kripto ekosistemindeki paydaşları ve uzmanları bir ortaya getirdi. 27 Ekim’de gerçekleştirilen aktiflikte açılış konuşmasını Kriptomeda CEO’su Eray Dengiz yaptı. Aktiflikte, moderasyonu Kıvılcım Kusursuz Ertunç üstlenirken; İktisat Editörü Sefer Yüksel, Teknoloji Müellifi Ahmet Usta ve Akademisyen Çağla Gül Şenkardeş konuşmacı olarak yer aldı.
Kripto ekosisteminde merkeziyetsizlik tartışmaları sürmeye devam ediyor. Öte yandan merkezi yapıların ulus devletlere beklenen tesirlerine dair yürütülen tartışmalar da gündemdeki sıcaklığını koruyor. Kripto Meydanı tam da bu türlü bir gündemin ortasında ana temasını merkeziyetsizlik olarak belirledi. Aktiflikte yer alan uzman konuşmacılar hususla ilgili görüşlerini dinleyicilerle paylaştı.
Kripto Meydanı’nda, merkeziyetsizlik tartışmalarına dair görüşlerini aktaran Akademisyen ve Muharrir Çağla Gül Şenkardeş, “Merkeziyetsizliği blokzincir teknolojisi üzerinden tartışırsak tahminen de birinci etapta Bitcoin (BTC) teknolojisi gözümüzün önüne gelecektir. Yetki kimde, vazife kimde, idare kimde diye tartıştığımızda, merkezi bir yapının olmadığı bir tertipten kelam edebiliriz. Öte yandan büyük bilgiyi nasıl yöneteceğiz tartışmaları da başladı. Bilgi idaresi blokzincirle bir arada farklı bir yaklaşımla konuşulmaya başlandı. Fakat ortada bir şeyi kaçırdık. İdare, kavramsal ve operasyonel olarak yönetişime evriliyor. Tek taraflı bir otoritenin insanları yönetmesinden fazla bir yönetişim gerçeğine gerçek ilerliyoruz. Yüklü merkeziyetsiz yapılarda da mevzuyu yönetişim olarak ele alıyorum. Kodlarken, konuşurken ve anlamaya çalışırken yönetişim olgusu üzerinden bakmaya çalışıyorum. Benim nazarımda merkeziyetsizlik budur. Kavramı güç sorunundan hareketle açıklamayı seviyorum. Biz vakit zaman insanı, asıl odak noktamızı unutuyoruz. İnsanlık bilgi toplumuna dönmüşken, bütün dijital teknolojiler bilgi üretimini bu kadar artırmışken güç sıkıntısının bilgiyle ne kadar yakın durması gerektiğini de anlamamız gerekiyor” dedi.
“Merkeziyetsiz gelecek diye bir şey yok”
Blokzincir teknolojisinin merkezi yapılara beklenen tesirlerine yönelik açıklamalarda bulunan Teknoloji Müellifi Ahmet Usta, “Tarihe baktığımızda merkezi yapıların kendilerine verilen misyonları istismar ettiklerini görüyoruz. Bilhassa dijital çağa girdikten sonra bu sorunu nasıl çözümleyebiliriz, merkeziyetsiz bir yönetişim sistemi kurabilir miyiz üzere sorulara karşılık aranıyor. Aslında tabirin kendisi, yönetişim ve merkeziyetsizlik birbirine zıt manaya geliyor. Yönetişim varsa merkeziyetsizlik yok. Merkeziyetsizlik varsa yönetişim yok. O vakit da kaos ortaya çıkıyor. Tarifi bu biçimde yaptığımızda bu durumu çözümleyen teknoloji blokzincir olarak gösterilebilir. Blokzincir üzerinden rastgele bir merkezi kontrol yahut denetim düzeneği olmadan çalışacak bir irtibat kanalı kurmak mümkün. Pekala bu gelecekte dünyayı nasıl etkileyebilir? Genelde merkezi yapıları ortadan kaldıracak formunda anlaşılıyor. Birinci algı bu tarafta lakin bu algının yanlışlı olduğunu düşünüyorum.
2008 yılında makalesi yayınlanan ve 2009 yılında çalışmaya başlayan Bitcoin (BTC) bir data kümesini merkeziyetsiz bir formda yaratabilmenizi mümkün hale getirdi. Lakin Bitcoin merkeziyetsiz mi? Hayır değil. Bitcoin’i nereden alıyorsunuz? Borsadan alıyorsunuz. Borsaya girerken kimlik bilginizi, cep telefonu numaranızı vererek merkezi bir süreçten geçiyorsunuz. Bu yüzden merkeziyetsiz gelecek diye bir şey yok. Bence tam tersine merkeziyetsizlik illüzyonu üzerinden insanları buna inandırıp attığınız her adımı, yaptığınız her işi denetim edebilen bir dünyayla karşı karşıya gelme tehlikesi içerisindeyiz” dedi.
Konuyla ilgili görüşlerini paylaşan Ekonomi Editörü Sefer Yüksel, “Biraz da sahiplik kavramı ön plana çıktı. Şahısların Web 3’le birlikte yaratabildiği şeylere sahip olması, buradan bir bedel yaratması, bu pahası blokzincir ve merkeziyetsizlik aracılığıyla saklayabilmesi, paylaşabilmesi ve alıp satabilmesi mümkün hale geldi. Bunların devreye girdiği noktada da finans kesimi, bankalar devreye giriyor ve bu duruma kayıtsız kalamıyorlar. Bilhassa metaverse dünyasıyla birlikte inşa edilen dünyada sahipliğin ön plana çıkması bankaları harekete geçirdi. Bankalar bu husus özelinde önemli manada çalışmaya başladı.
Peki bu durumda ne olacak? Açıkçası bu sorunun karşılığını bilmiyorum. Kesin değiştirir mi? Hiç kimse bilemiyor bunu. Daha doğrusu klasik finansı yok edecek mi? Bunu da bilmiyoruz. Yakın vadede bu türlü bir şey olacağını düşünmüyorum fakat finans kesimi çok önemli hazırlıklı. Burada en değerli gündem regülasyon. Şimdi dünyada çerçevesi çizilmemiş yeni bir merkeziyetsiz yapıda, kripto dünyasında yahut ismine her ne derseniz deyin hazırlıklar var. Tabiri caizse formaları giyinip ısınmışlar lakin kenarda regülasyonları bekliyorlar” dedi.
Kaynak: (BYZHA) – Beyaz Haber Ajansı
