2020, dijital hizmetlerin ve altyapının kıymetini ve pahasını gibisi görülmemiş bir biçimde ortaya çıkardı. Uzaktan çalışmanın yükselişi ve tüketici alışkanlıklarındaki global değişimden, internet cümbüş hizmetlerinin elde ettiği devasa kârlara kadar kontaklı altyapının toplumun günlük işleyişinde ne kadar kıymetli hale geldiğine şahit oluyoruz.
Pekala bütün bunlar mahremiyet için ne manaya geliyor? Kaspersky, 2020 yılında insanların dijital hizmetlere erişim ve kolaylık sağlamak karşılığında mahremiyetlerini takas etme noktasında istek ve davranışlarının değiştiğini tespit etti. Kaspersky, 2021 yılına dair saklılık perspektifinden kimi öngörülerini paylaştı:
Akıllı sıhhat aygıtları üreticileri giderek daha çeşitli bilgiler toplayacak ve bunları çeşitli hallerde kullanacak.
Kalp atış suratı monitörleri ve adım sayaçları, en ucuz akıllı sıhhat bandı modellerinde bile standart olarak sunuluyor. Bununla birlikte daha fazla giyilebilir aygıt, beraberine bir oksimetre ve hatta EKG ölçüm işleviyle gelerek mümkün kalp atış suratı meselelerini sıhhatiniz üzerinde olumsuz tesire neden olmadan evvel tespit etmenize yardımcı oluyor. Kaspersky, sıradaki en muhtemel adayların başında beden ısısı olacağını düşünüyor. Beden sıcaklığı günümüzde gerçek bir halk sıhhati sorunu haline geldiğinden, sıhhat vazifelileri bu data havuzuna bir an evvel ulaşmak isteyecektir. Lakin unutulmamalıdır ki kalp atış suratı ve aktivite bilgilerinin yanı sıra gen dizilimi de daha evvel mahkemelerde kanıt olarak kullanıldı. Akıllı beden tartıları, glikoz düzeyi izleyicileri, tansiyon monitörleri ve hatta diş fırçaları üzere daha akıllı sıhhat aygıtları nedeniyle pazarlamacılar ve sigortacılar açısından değer biçilmez kıymeti olan devasa ölçüde dataya sahipsiniz.
Tüketici mahremiyeti bir kıymet teklifine dönüşecek ve birçok durumda bir maliyeti olacak.
Sınırsız data toplamanın tehlikelerine ait kamuoyu şuuru artıyor ve hür piyasa da bunun farkına varıyor. Apple, Facebook ile kullanıcılarının kapalılığını müdafaası gerektiğini konusunda açık bir formda karşı karşıya geldi. İletileşme uygulamaları uçtan uca şifreleme için düzenleyicilerle boğuşuyor. Beşerler, en azından mahremiyet vaadine sahip hizmetleri seçmeye ve hatta bunlar için ödeme yapmaya giderek daha istekli hale geliyor. Güvenlik tedarikçileri saklılık şuurunu teşvik ediyor, bunu kapalılık odaklı eserlerle destekliyor. Örneğin DuckDuckGo üzere temelinde kapalılık olan hizmetler, datalarınızın denetimini size bırakırken sürdürülebilir bir iş modeline sahip olabileceklerini gösteriyor. You.com üzere teşebbüsler, Google gibisi izleme araçları olmaksızın Google gibisi bir tecrübeye sahip olabileceğinizi argüman ediyor.
Hükümetler, büyük teknoloji şirketlerinin data istiflemesini denetim altına almak için daha fazla regülasyon uygulama yoluna gidecek.
Büyük teknoloji şirketlerinin sahip olduğu ferdî bilgiler, hükümetler için bir altın madenine dönüştü. Daha verimli ulaşım sağlamak için coğrafik dataları kullanmaktan çocuk istismarıyla uğraşta bulut üzerindeki fotoğrafları taramaya, hatta özel konuşmalara göz atmaya kadar bu bilgiler pek çok farklı hallerde kullanılabilir. Fakat özel şirketler bunu paylaşmaya pek istekli gözükmüyorlar ve bu bahisteki gelişmeleri izleyeceğiz.
Veri şirketleri, davranışsal tahlil makinesini beslemek için her zamankinden daha yaratıcı ve hatta bazen daha müdahaleci bilgi kaynakları bulacaklar.
Birtakım davranışsal analitik data kaynakları günümüzde çok yaygın. Bunlar size yeni eser tavsiye etmek için en son neler satın aldığınıza bakmaktan kredi temerrüt riskini hesaplamak için gelir ve harcama bilgilerinizi denetim etmeye kadar geniş bir alana uzanır. Pekala, iş toplantılarına katılımınızı izlemek ve buradaki performansınızdan hareketle yıllık ikramiyenize karar vermek için web kameranızdaki bilgileri kullanmak isterlerse ne olacak? Kahve üreticisi ne çeşit bir reklamın sizi satın almaya yönlendirdiğini ölçmek için toplumsal medyada yaptığınız çevrimiçi testleri kullanırsa, müzik listenizdeki beğendiğiniz müziklere göz atarsa? Telefonunuzu ne sıklıkla şarj ettiğinizin kredi derecelendirme skorunuzda bir karşılığı olabilir mi? Bu senaryoları halihazırda aslında görüyoruz, lakin pazarlamacıların ve kimi data uzmanlarının önümüzdeki yıl yapay zekayla yeni kontaklar keşfetmede daha yaratıcı olması bekleniyor. Bunun sonucu harekete geçmeden evvel her hareketi tartmak zorunda kalmak olacak. Cyberpunk 2077 kahramanınızın cinsiyetini ve oyun üslubunu (gizli yahut açık saldırı) seçmenin, gerçek hayatınızdaki birtakım bilinmeyen faktörleri bir biçimde etkileyeceğini hayal edin. Bu oyunu oynama biçiminizi değiştirir miydi?
Çok taraflı hesaplamalar, farklılaşmış zımnilik ve birleşik öğrenme, hudut bilgi sürecin yanı sıra daha geniş çapta benimsenecek.
Bunların hepsi berbat haber değil. Şirketler gerçekte hangi datalara muhtaçlık duydukları konusunda daha şuurlu hale geldikçe ve tüketiciler denetimsiz data toplamaya karşı geri adım attıkça, daha gelişmiş zımnilik araçları ortaya çıkıyor ve daha geniş çapta benimseniyor. Donanım açısından bakıldığında, daha güçlü akıllı telefonlar ve Google Coral, Nvidia Jetson, Intel NCS üzere daha özel data sürece donanımlarının piyasaya uygun fiyatlarla girdiğini göreceğiz. Bu, geliştiricilerin sizden şirkete aktarılan bilgi ölçüsünü kıymetli ölçüde sınırlayarak bulut yerine aygıtta hudut ağları çalıştırma üzere süslü bilgi sürece yapabilen araçlar oluşturmasına imkan tanıyacak. Yazılım açısından bakıldığında Apple, Google ve Microsoft üzere şirketler, dataları kullanmaya devam ederken insanlara katı (matematiksel anlamda) saklılık garantileri vermek için farklı saklılık tekniklerini benimsiyor. Federe öğrenme, kullanıcıların paylaşamayacağı ve şirketlerin depolayamayacağı kadar özel olduğu düşünülen bilgilerle uğraşmak için başvurulacak formül haline gelecek. OpenMined üzere daha eğitici ve ticari olmayan teşebbüslerle çevrelenen bu sistemler, çığır açan işbirliklerine ve sıhhat hizmetleri üzere mahremiyet açısından ağır alanlarda yeni sonuçlara yol açabilir.
Kaspersky Saklılık Uzmanı Vladislav Tushkanov, şunları tabir ediyor: “Son on yılda ve bilhassa son birkaç yılda mahremiyetin hükümet, kurumsal ve şahsî çıkarların kesişme noktasında nasıl sıcak bir mevzu haline geldiğini, farklı istikametlere sürüklendiğini ve hatta bazen çatışmaya yol açtığını gördük. Daha genel bir tabirle, önümüzdeki yılın toplum olarak, hükümetler ve şirketler tarafından bilgi kullanımının saklılık garantilerine ve ferdi haklara hürmete dayalı olduğu bir istikrara yaklaşmamıza yardımcı olacağını umuyoruz.”
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
