Son periyotta uyuz hadiselerinde artış olduğunu söyleyen VM Medical Park Ankara Hastanesi Dermotoloji Uzmanı Doç. Dr. Funda Kemeriz, “Uyuz hastalarında geceleri ve sıcakla artan ağır kaşıntı görülmektedir. Bilhassa el parmak ortaları, el bileği iç bölgeler, koltuk altları, kalça ve karın bölgesinde kaşıntılı yaralar gözlenmektedir” dedi.
Halk ortasında uyuz hastalığı olarak bilinen skabiyez hastalığıyla ilgili son vakitlerde hadise artışının giderek yükseldiğinin altını çizen VM Medical Park Ankara Hastanesi Dermotoloji Uzmanı Doç. Dr. Funda Kemeriz, ikazlarda bulundu.
Uyuz hastalığının Sarcoptes scabiei var. hominis isimli akarın sebep olduğu bedende yaygın tutulum yapan bir parazitik enfestasyon olduğuna dikkat çeken Doç. Dr. Funda Kemeriz, hastalığın deride gece şiddetlenen kaşıntıya ve döküntüye neden olduğunu söyledi.
HAVLU VE ÇARŞAF ÜZERE ORTAK KULLANILAN EŞYALARDAN YAYILABİLİR
Hastalık etkeni parazitin bir şahıstan başkasına geçmesi için ortalama 15-20 dakika süren yakın temas gerektiğini söyleyen Doç. Dr. Funda Kemeriz, “Havlu, yatak çarşafları üzere ortak paylaşılan eşyalar üzerinden yayılabilir. Aile bireyleri ortasında basitçe yayılabildiği üzere cinsel bağlantı sırasında da bulaşabilir. Parazitin olağan bir el sıkışması ya da sarılmayla bulaşma mümkünlüğü yoktur. Uyuz akarı çok yavaş sürünen bir varlıktır, zıplayamaz, uçamaz. Kediler, köpekler de uyuz hastalığına yakalanabilir. Lakin hayvanlarda görülen uyuz akarı tipi insanlarda görülen uyuz akarı çeşidiyle birebir değildir. Kedi ve köpek uyuz akarı insanlara geçse bile, insan derisinde üreyemez ve çoğalamaz, hastalık oluşturamaz. Herkes uyuz hastalığına yakalanabilir; lakin cinsel olarak etkin, birden çok partneri olan yetişkinler, hapishane mahkûmları, kurumsal bakıma muhtaç beşerler, kalabalık şartlarda yaşayan beşerler ile çocukların ya da yaşlıların bakım tesislerindeki beşerler uyuz hastalığına yakalanma riski en yüksek kümeler arasındadır” sözlerini kullandı.
YOĞUN KAŞINAN YARALAR GÖRÜLÜR
Uyuz hastalığının ortaya çıkma döneminin birinci parazit bulaşında (enfestasyon) 3-6 hafta olmakla birlikte tekrarlayan bulaşlarda 1-3 gün kadar kısa olabildiğini tabir eden Doç. Dr. Funda Kemeriz, “Hastalarda geceleri ve sıcakla artan ağır kaşıntılı yaralar görülmektedir. El parmak ortaları, el bileği iç bölgeler, koltuk altları, kalça ve karın bölgesinde bu yaralar görülmektedir. Bayanlarda bilhassa tipik olarak göğüs ve genital bölge, erkeklerde ise genital bölge tutulumu yaygındır. Kaşıntı yaşlı ve çocuklarda çok şiddetli olur. Bu kümelerde hastalık farklı klinik görünümlerle gelebilir” biçiminde konuştu.
FARKLI TEŞHİS FORMÜLLERİNE BAŞVURULABİLİR
Uyuz hastalığının teşhisinin klinik bulgu ve tedaviye karşılık kıymetlendirilerek çoğunlukla tabip tarafından konulduğunu belirten Doç. Dr. Funda Kemeriz, gerekirse dermatoskopiden, mikroskobik incelemelerden, biyopsi, PCR ve serolojik testlerden de yararlanılabileceğini söyledi.
UYUZ HASTALIĞI RESEN İYİLEŞMEZ
Hem ferdî tedavi hedefli hem de toplumsal bulaşın önüne geçmek için uyuz hastalığının denetim altına alınmasının ve tedavi edilmesinin kaide olduğunu vurgulayan Doç. Dr. Funda Kemeriz, şunları söyledi:
“Kendiliğinden iyileşemeyen bir hastalık olduğundan tedavi için permetrin içeren losyonlar, sülfürik merhemler, Peru balsamı içeren karışımlar, lindan içeren losyonlar, krotamiton içeren kremler ve benzil benzonat losyonları kullanılmaktadır. Uzunluğundan aşağı tüm bedene uygulanan krem ya da losyonlar bedende 8-12 saat kadar bekletilir, kullanılan ilaca bağlı olarak tedavi 3 güne kadar sürebilir. Topikal tedavilere dirençli olgularda ya da bu tedavileri tolere edemeyen hastalarda oral ivermektin üzere sistemik tedavi kullanımı gerekebilir.”
HASTA TEDAVİ ÖNCESİ BANYO YAPMALI
Hasta bireyin tedavi öncesi yapması gerekenlere de değinen Doç. Dr. Funda Kemeriz, “Hasta tedavi öncesi ılık banyo yapmalı, düzgünce kurulanmalı, uygulama tercihen gece yapılmalıdır. Göbek, genital bölge, beden açıklıklarının kenarına kadar tırnak altları dâhil parmak uçlarına ve kıvrım bölgelerine kadar uygulanmalıdır. Yaşlılar, bağışıklığı düşük olanlar ve 2 yaşın altındaki çocuklarda ilaçlar saçlı deri, boyun, yüz ve kulaklara da kullanılmalı, fakat ilaçlar mukozalara temas ettirilmemelidir” sözlerini kullandı.
PARAZİTLER ÖLSE BİLE KAŞINTI DEVAM EDEBİLİR
Tedavi sonucu parazit öldürülerek etkisiz hale getirilse bile kaşıntının 4-6 hafta kadar sürebileceğine dikkat çeken Doç. Dr. Kemeriz, şu bilgileri paylaştı:
“Bunun nedeni parazitin mevti sonucu ortaya çıkan antijenik yapılarına karşı bedenin geliştirdiği alerjik tepkidir. Bu nedenle sonrasında duruma nazaran tedaviye sistemik antihistaminik ilaçlar ve topikal steroid içeren kremler eklenebileceğini belirten Doç. Dr. Funda Kemeriz, “Uygulanan antiparazitik topikal tedaviler de tahrişe yol açarak kaşıntı ve kuruluğu arttırabileceği için ek olarak çay ağacı yağı ile aloe vera kremleri de kaşıntıyı hafifletmek için kullanılabilir.”
KIYAFETLER KESİNLİKLE YIKANMALI
Uyuz akarlarının kıyafetlerin, yatak ekiplerinin, mobilyaların yahut havluların yüzeyinde 2-3 gün yaşayabileceğinin altını çizen Doç. Dr. Kemeriz, “Kullanılan yatak grupları ve kıyafetleri, kişinin yıkanabilir özel tüm eşyaları 60 derece sıcak suda yıkamak ve sıcak bir kurutucuda kurutmak gereklidir. Yıkanamayan eşyalar 3-7 gün boyunca ağzı sıkı kapatılmış plastik bir torbada tutulmalıdır. Uyuz hastalığının yayılmasını engellemek için ve semptomların ortaya çıkmasının 4-6 hafta ortasında sürmesi nedeniyle uyuz teşhisi konulan hasta ile birlikte bireyle yakın fizikî teması olan herkes de tedavi edilmelidir” diyerek kelamlarını sonlanırdı.
Kaynak: (BYZHA) – Beyaz Haber Ajansı
