40 yaşından sonra yılda bir sefer şart!
Meme kanseri dünyada bayanlarda görülen kanserlerde birinci sırada yer alıyor. Ülkemizde de bayanlarda gelişen kanserlerin yüzde 25’ini oluşturuyor ve birincilik sırasını koruyor. Yürekleri ferahlatan haber ise tedavide yaşanan büyük gelişmeler sayesinde erken teşhis konulduğunda göğüs kanserinde tam şifa sağlanabilmesi! Acıbadem Altunizade Hastanesi Tıbbi Onkoloji Uzmanı Prof. Dr. Gül Başaran, göğüs kanserine erken teşhis konulmasında nizamlı yapılan taramaların kilit rol üstlendiğine dikkat çekerek, “Her bayanın 20 yaşından sonra ayda bir sefer göğsünü tercihen banyoda iken muayene etmesi; olağandan farklı bir görünüm ve asimetri olup olmadığını denetim etmesi gerekiyor. Ayrıyeten 40 yaş sonrasında da yılda bir defa doktor tarafından göğüs muayenesi ve mamografi taraması yapılması yaşamsal değer taşıyor” diyor. Tıbbi Onkoloji Uzmanı Prof. Dr. Gül Başaran, 1-31 Ekim Göğüs Kanseri Farkındalık Ayı kapsamında erken evre göğüs kanseri hakkında en çok merak edilen 7 soruyu yanıtladı; kıymetli teklifler ve ihtarlarda bulundu.
SORU: Göğüs kanserinin semptomları nelerdir?
CEVAP: Memede fizikî rastgele bir değişiklik, göğüs başından akıntı gelmesi ve göğüste ele gelen kitle, göğüs kanserinin en önemli belirtilerini oluşturuyor. Prof. Dr. Gül Başaran, “Bunların içinde en sık karşılaştığımız belirti hastaların eline gelen bir kitleyi hissetmesidir” diyor.
SORU: Teşhis için hangi standart usullere başvuruluyor?
CEVAP: Tıbbi Onkoloji Uzmanı Prof. Dr. Gül Başaran,meme kanserinde standart tarama tekniğinin mamografi olduğunu belirterek, kelamlarına şöyle devam ediyor: “Bu usul kolay bir metot olmakla birlikte, çok ağır göğüs yapısına sahip bayanlarda göğüs ultrasonografisi (USG) ile desteklenmesi gerekebiliyor. Kalıtsal göğüs kanseri olan, yani aileden gelen hasarlı genler nedeniyle göğüs kanseri riski artmış olan bayanlarda ise göğsün manyetik rezonans görüntülemesi (MRG) ile tarama yapılıyor”
SORU: Erken teşhis nasıl konabiliyor?
CEVAP: Her bayanın 20 yaşından sonra göğsünü ayda bir kere, tercihen banyoda iken muayene etmesi; olağandan farklı bir görünüm ve asimetri olup olmadığını denetim etmesi kıymet taşıyor. Prof. Dr. Gül Başaran,meme muayenesinin 40 yaş sonrasında ise doktor tarafından yılda bir yapılmasını önerdiklerine işaret ederek, “Yine 40 yaş sonrasında yılda bir defa mamografi yapılmasını tavsiye ediyoruz. Özel durumlarda, örneğin adolesan devirde göğüs bölgesine radyoterapi alan yahut ailesinde ziyanlı bir gen bozukluğu olduğu bilinen şahısların göğüs kanseri için taramalara daha erken yaşlarda başlamaları ve göğüs MR’ıile takip edilmeleri ehemmiyet taşıyor” diyor.
SORU: Göğüs kanserinde erken teşhis ne sağlıyor?
CEVAP: Göğüs kanseri erken teşhis edildiğinde hastalıkta tam şifa sağlanabiliyor. Ayrıyeten ele kitle geldiğinde başvuran hastaların teşhis sonrasında birden fazla sistemik bir tedavi alırken, tümör daha ele gelmeden rutin takip sırasında saptanan ve teşhis konan tümörlerin tedavisinde ise yalnızca cerrahi ve radyoterapi üzere lokal tedaviler kâfi oluyor. Ayrıyeten erken teşhis alan hastaların birçoklarında sistemik tedavi olarak 5 yıl ağızdan verilen endokrin tedavinin kâfi geldiğini vurgulayan Prof. Dr. Gül Başaran, “İleri evredeyse kemoterapi ve radyoterapi sonrası verilen endokrin tedavinin mühleti ise 5 yıldan daha uzun oluyor” diyor.
SORU: Göğüs kanserinde evrelendirme nasıl yapılıyor?
CEVAP: Göğüs kanserinde evreleme, tümörün öncelikle birinci gidebileceği bölgesel lenf bezi ağı olan koltuk altı lenf bezlerinin tutulup tutulmadığını anlamakla başlıyor. Bu inceleme göğüs ultrasonografisi ile yapılıyor. Göğüs kanserinin bedenin öteki organlarına yayılıp yayılmadığını, yani metastatik evre 4 olup olmadığını anlamak içinse başka radyolojik tetkikler, örneğin batın ultrasonografisi, akciğer yahut batın tomografisi, kemik sintigrafisi, beyin manyetik rezonansı (MR) yahut pozitron emisyon tomografisine (PET) başvuruluyor. Prof. Dr. Gül Başaran, “Bu tetkiklerden hangisini seçeceğimizi tümörün büyüklüğüne, koltuk altı lenf bezlerini tutup tutmadığına ve tümörün tipine bakarak belirlemekteyiz” diyor.
SORU: Kanserden korunmak için nelere dikkat edilmeli?
CEVAP: Kanserden korunmak için özel bir beslenme metodu mevcut değil. İstikrarlı beslenme, sağlıklı kilomuzu muhafaza, alkol tüketmeme, sigara içmeme ve işlenmiş besinlerden uzak durma üzere sağlıklı hayatı korumak için gerekli olan tüm uygulamalar kanserden korunmak için de geçerli oluyor. Kişinin kendisine gereken ölçüde uyku sistemi sağlaması, sistemli spor yapması (tempolu yürüyüş gibi) kanserin yanı sıra öbür kronik hastalıklardan da koruyor. Bunların yanı sıra hekim önerisi olmadıkça gereksiz vitamin yahut gibisi destek edici besinlerden da kaçınmak gerekiyor.
SORU: Medikal tedavi nasıl düzenleniyor?
CEVAP: Tümörün patolojik incelemesinde bakılan östrojen/progesteron reseptörleri ve Her-2 isimli proteininin varlığına nazaran göğüs kanseri üç alt tipe ayrılıyor. Birinci kümede hormon reseptörleri müspet (östrojen ve progesteron reseptörleri), ikinci kümede hormon reseptörleri ve Her-2 negatif (üçlü negatif grup) ve üçüncü kümede ise Her-2’nin olumlu olduğu (Her-2 pozitif) küme göğüs kanserleri bulunuyor. Prof. Dr. Gül Başaran, tedavi formlarının öncelikle tümörün bu alt tiplerden hangisi olduğuna nazaran düzenlendiğine işaret ederek, “İkinci değerli olan öge ise hastalığın evresidir” diyor.
Erken evrede en değerli karar, evvel sistemik medikal tedavi (kemoterapi+/- amaca yönelik akıllı ilaçlar) akabinde “cerrahi mi”, yoksa tam karşıtı “önce cerrahi sonra sistemik onkolojik tedavi mi” yapılacağı oluyor. Prof. Dr. Gül Başaran, “Bu da tümörün evresi ve tipi ile yakından ilgilidir” diyerek, tedavi sürecini şöyle anlatıyor: “Metastatik evrede ise tedaviyi belirleyici en değerli parametre, hastalığın hayatı tehdit eder bir durumda olup olmadığının tahlil edilip ona nazaran tümörün tipine bağlı olarak kemoterapi yahut endokrin tedavi +/- amaca yönelik akıllı ilaçları seçmektir. Tedavi belirlerken kıymetli olan öbür kısımlar ise hastanın genel durumu, menopozda olup olmaması, kanserinin kalıtsal olup olmadığı, sahip olduğu öteki kronik hastalıkların ciddiyeti ve hastanın tedavi konusundaki kendi arzusudur”
Kaynak: (BYZHA) – Beyaz Haber Ajansı