Prof. Dr. Zeynep Özsoy, Prof. Dr. Beyza Oba ve Dr. Öğretim Üyesi Mustafa Şenyücel’in ortak çalışması sonucu ortaya çıkan kitap, milletlerarası sıralamalara nazaran Türkiye’nin, başta bayanın çalışma hayatına iştiraki olmak üzere pek çok alanda 10 yıl öncesinden daha geride olmasını tespit etmesiyle de dikkat çekti.
Altınbaş Üniversitesi İşletme Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Zeynep Özsoy, kitabı hazırlarken gayelerinin, farklılıkların kabul edilip kapsayıcı olmaya teşvik etmek olduğunu belirtti. Özsoy, kitabı hazırlarken inceledikleri ve Türkiye’nin cinsiyetler ortasındaki uçurumunu gösteren Küresel Gender Gap Index’indeki dataların dikkat cazip olduğuna belirterek; bu indexin, bayanı eğitim, çalışma hayatı, sıhhat ve siyaset üzere dört kategoride ele alarak, yıllar içinde iştirakini ve katkısını sıralayan kıymetli bir gösterge olduğunu söyleyedi. Özsoy, “Bu sıralamaya bakıldığında Türkiye’nin, on yıl evvel 126’ncı sırada iken bugün 133’üncü sıraya gerilediğini görüyoruz. Bu bize, acı bir biçimde Türkiye’nin cinsiyet sıralamasında on yılda 13 basamak geriye gittiğini gösteriyor” dedi.
Ücret eşitsizliği oranı 0,61
Kitapta yer alan değerli göstergelerden birinin de ILO’nun fiyat eşitsizliği sıralaması olduğunu kaydeden Özsoy, “Burada on yıl evvel tıpkı işi yapan bayan erkek fiyat eşitsizliği oranı yüzde 0,39 iken bugün yüzde 0,61’e gerilediği görülüyor. Konut içi iş kısmında de büyük adaletsizlikler var. Bu sınıfsal olarak değişmiyor maalesef, kültürel bir husus. Üst seviye yönetici bile olsanız çocuğu okuldan almak bayanın misyonu olarak görülüyor. Bayanlar mesleklerinde üst konumlara yükselirken de önemli sıkıntılarla karşılaşıyorlar, bugün idare şuralarında baktığınızda bayan oranı yüzde 18. Bu çok düşük. Bu çalışma sırasında şirketlerin de batılı manada diversity programı uygulayan olmadığını gördük, daha çok bunu bir halkla alakalar faaliyeti üzere yönetiyorlar” dedi
“Kadınlara layık görülen işler”
Prof. Dr. Beyza Oba ise Türkiye’de eğitilmiş ve makul yetenekleri olan bayanların iş gücüne iştirak oranlarının hala yüzde 2-3 ortasında olduğunu söyledi. Sermaye piyasasına kote edilmiş şirketlerde bu oranı güzelleştirmek için birçok çalışma yapıldığını, raporlar hazırladıklarını, ünitelerin kurulduğunu lakin sonucun değişmediğinin de altını çizdi. Türkiye’de ataerkil kültürün çok tesirli olduğunu tabir eden Beyza Oba, “Kadına atfedilen rol bakıcılık, konutunun bayanı olma, çocuklarının hatta meskendeki yaşlıların bakımını üstlenme formunda. İş yerinde kreşin olup olmaması bile bunda tesirli. Sendikalar, STK’lar durumun değişmesi ismine maalesef misyonu kar topu birbirine atmak dışının önemli bir katkı sunamıyor” diye konuştu. Bayan eşitsizliğine de günümüzden örnek veren Oba, doğum müsaadesi kullanan bayanlara fiyatlarının yüzde 66’sı ödenirken baba olan erkeğe fiyatının yüzde 100’ü ödendiğini kaydetti. Yarı vakitli işlerdeki bayan çalışan oranına bakıldığında da çarpıcı bir halde bu oranın bayan çalışanlar için yüzde 32,5, erkek çalışanlar için ise yüzde 18,6 olduğunu söyledi. Oba “Bu oran maalesef, bayana layık görülen işlerin ekseriyetle taşeron dediğimiz yarı vakitli işler olduğunun göstergesidir” dedi.
Depremzede bayanlar için 6 iş atölyesi
Aile ve Toplumsal Hizmetler Bakanlığı, afet bölgesinde altı iş atölyesi açılarak 2 bin 500 depremzede bayanın öbür depremzedeler faydasına üretime başladığını açıkladı. Bakanlıktan yapılan yazılı açıklamada, şöyle denildi:
“Bakanlık, depremzede bayanların süratlice hayatlarını yine kurmaları, rehabilite olmaları ve ailelerinin muhtaçlıklarını karşılamaları için çalışmalarını sürdürüyor. Bu kapsamda ülkemizin dört bir yanından gelen bayan kooperatiflerinin takviyesi ile Gaziantep’te iki, Kahramanmaraş’ta iki, Adıyaman ve Malatya’da birer tane olmak üzere çadır ve konteyner kentlerde toplamda altı iş atölyesi açtı. Çarşaf, yastık kılıfı, tişört üzere acil gereksinimlerin üretilmesi için dikiş makinesi, halı, kilim tezgahları yerleştirildi. Örgü, takı tasarımı, ahşap boyama ve ebru alanları oluşturuldu. Bu atölyelerde usta öğreticiler eşliğinde dikiş nakış öğrenen bayanlar, öteki depremzedelerin gereksinimlerini da karşılayarak onlara dayanak oluyor.”
KADIN GİRİŞİMCİLİĞİNİ TEŞVİK EDEREK KOBİ’LERE DESTEK
Akbank, Fransa merkezli finans kalkınma kurumu Proparco’dan 50 milyon dolar meblağında yedi yıl vadeli kaynak sağladı. Akbank, sağladığı yedi yıl vadeli 50 milyon dolar kaynakla yeşil projeler (yenilenebilir güç ve güç verimliliği) ve bayan girişimciliği için KOBİ’lere verdiği dayanağı daha da genişletecek.
Proparco Finansal Kurumlar Kısmı Lideri Emmanuel Haye açıklamalarında şunları söyledi:
“Akbank iklim değişikliği konusunda savlı bir stratejiye sahip. Bu doğrultuda, 2030 yılına kadar sürdürülebilir finansmana yaklaşık 10 milyar Euro (200 milyar TL) ayırmayı ve 2050 yılında tüm faaliyetlerinde net sıfıra ulaşmayı hedefliyor. Bugün, Akbank’ın yanında yer almaktan ve bu güçlü gayeye eşlik etmekten memnunluk duyuyoruz. Proparco şiddetli koşullarda özel bölümün gelişimini ve özel daldaki fırsat eşitliğini desteklemeyi amaçlamaktadır. Akbank ile finansmanımızın odak noktası da Türkiye’deki küçük ve orta ölçekli işletmeler ile bayan girişimciliği olacaktır.”
Ekonomiye katkı
Akbank Kurumsal ve Yatırım Bankacılığından sorumlu Genel Müdür Yardımcısı Levent Çelebioğlu ise açıklamasında “Proparco ile işbirliğimiz sayesinde Akbank, bayan girişimcilerin ve KOBİ’lerin yeşil yatırımlarının finansmana erişimini sağlayarak Türkiye iktisadını daha da güçlendirecek. Proparco’nun uzun vadeli sürdürülebilirlik vizyonumuza olan inancı ve dayanağı sayesinde, şiddetli makro şartlarda yol alırken orta ve uzun vadeli amaçlarımıza itimatla ulaşacağız” dedi.
Proje, Birleşmiş Milletler Sürdürülebilir Kalkınma Gayeleri ortasında yer alan 5 numaralı (Toplumsal Cinsiyet Eşitliği), 7 numaralı (Erişilebilir ve Pak Enerji), 8 numaralı (İnsana Yakışır İş ve Ekonomik Büyüme), 9 numaralı (Sanayi, Yenilikçilik ve Altyapı) ve 13 numaralı (İklim Eylemi) amaçlara katkıda bulunacak.
