Tüm dünyanın ve ülkemizin en kıymetli sıhhat sıkıntılarından biri de, tedavisi yalnızca organ ve doku nakli ile mümkün olan hastalıklardır. Organ ve doku nakli bekleyen hastaların sayısı tüm dünyada ve ülkemizde her geçen gün artmaktadır.
Yeni Yüzyıl Üniversitesi Gaziosmanpaşa Hastanesi Organ Nakil Merkezi Lideri Prof. Dr. Şinasi Sevmiş “Geçen son 3 yıllık mühlet içinde ülkemizde yapılan nakilleri 90 dan fazlası canlı donörlerden sağlanan organlarla yapılmıştır.” diyerek bilgilendirme yaptı ve canlı donörlerden tüm organ nakillerinin mümkün olmadığını söyleyerek kişinin hayattayken vefatından sonra organlarını bağışlaması, kalp ve kornea üzere doku ve organların nakli için son derece değer taşıdığına değindi.
Medikal tedavi usulleri ile güzelleştirilmesi mümkün olmayan organın, transplantasyon usulü ile donörden alıcıya nakledilmesi organ nakli olarak tanımlanır. Dünyada 1950’li yıllarda böbrek nakli ile başlayan organ nakli faaliyetleri ülkemizde 25 yıl sonra 3 Kasım 1975 tarihinde Prof. Dr. Mehmet Haberal ve takımı tarafından yapılan ve canlı donörden alınan birinci böbrek nakli ameliyatı ile başlamıştır. Bu sebeple her sene 3-9 Kasım haftası organ bağışı haftası olarak kutlanmaktadır. Bu hafta her toplum bazında organ bağışının değerinin anlatıldığı ve toplum şuurunun artırılmasının hedeflendiği bir devirdir.
Üzerinden geçen yaklaşık yarım asırlık süreçte ülkenin her bölgesinde son derece başarılı her organ naklinin yapıldığı, son derece çağdaş bir organ nakli maddesine sahip, Sıhhat Bakanlığı kontrolünde şeffaf ve güzel işleyen bir ulusal uyum sistemi olan bir ülke pozisyonuna geldik. Prof. Dr. Şinasi Sevmiş nakil sayılarını kıymetlendirerek ‘gerek yapılan organ nakli sayıları, gerekse başarılı sonuçlar ile dünyanın en kıymetli organ nakli merkezlerinin biri durumundayız’ diyerek gelişen organ nakli tecrübeleri hakkında bilgi verdi. Buna karşın hala Sıhhat Bakanlığı ulusal bekleme listesinde yaklaşık 30000 vatandaşımız kendisine bağışlanacak bir organ için umutla beklemektedir. Organ bağışı bu hastalar için onların hayatta kalabilmesi için son derece kıymet kazanır. Gönüllülük temeline dayalı olmak üzere, 18 yaşın üzerindeki herkes organ bağışçısı olarak bir öteki kişinin hayatını kurtarabilir. Kişi, hayattayken organ ve dokularını bağışlayabileceği üzere tıbben vefatı gerçekleştikten sonra da ailesi, organlarının bağışlanmasını sağlayabilir.
Prof. Dr. Şinasi sevmiş pandemi sürecini de kıymetlendirdi ‘ülkemizde son yıllarda önemli artış gösteren organ bağış oranı maalesef Covid 19 pandemisi nedeni ile tüm dünyada olduğu üzere ülkemizde de önemli darbe almış ve çok düşük düzeylere inmiştir.’ diyerek geçen son 3 yıllık mühlet içinde ülkemizde yapılan nakillerin 90’dan fazlası canlı donörlerden sağlanan organlarla yapıldığının bilgisini verdi.
Canlı donörden tüm organların nakli mümkün değildir. Bilhassa kişinin hayattayken tıbben vefatından sonra organlarını bağışlaması, kalp ve kornea üzere doku ve organların nakli için son derece kıymet taşır. Bağış için kişi, sıhhat müdürlüklerine, yetkilendirilmiş özel ve devlet hastanelerine ya da sıhhat ocaklarına başvurabilir. Organ bağışı formunun doldurulmasının akabinde bireye organ bağışçısı olduğuna dair kart verilir ve bu bilgi, Sıhhat Bakanlığı’na ilişkin Organ ve Doku Bağışı Bilgi Sistemi’ne girilir. Bu bilgiye bakanlık yetkilileri haricinde kimse ulaşamaz. Lakin organ bağışı kartının, tek başına bir kararı yoktur. Lakin kişinin organ bağışçısı olması, aile için vasiyet niteliğinde olduğundan ekseriyetle ailenin karar vermesini kolaylaştırır. Ailenin kararı, bağışın gerçekleşip gerçekleşmeyeceğinin kesin kararıdır.
Çaresiz bir biçimde hayatlarını bir diyaliz makinesine bağlı yaşayan böbrek hastalarına, vaktinin birçoklarını hastanede ve ağır bakımlarda geçiren karaciğer hastalarına, hoş dünyayı göremeyen hastalara, ağır bakımlarda aygıtlara bağlı hayat uğraşı veren kalp ve akciğer hastalarına ve bunlara benzeri tüm kronik organ hastalığı olan ve yaşamaları bizim bağışlayacağımız organlara bağlı olan tüm insanlara umut olma ismine organlarımızı bağışlayalım ve bu kararımızı sevdiklerimizle paylaşalım.
Kaynak: (BYZHA) – Beyaz Haber Ajansı
