Temel misyonu bedene kan pompalamak olan ve yumruk büyüklüğündeki boyutuyla dolanım sisteminin birinci organı kalbin sıhhati tüm bedenin sıhhatini da etkiliyor. Kalple ilgili rastgele bir sorun hayati tehlikeye yol açan sorunlara neden olabiliyor. Bu nedenle kalbi korumak büyük değer taşıyor. Kalbi korumak için ise günde 7 bin adım atmak, nizamlı beslenmek ve sigara içmemek ehemmiyet taşıyor. Bunun yanında koronavirüs sonrasında pek çok kişi kalp çarpıntısından yakınıyor. Süratli nabız ile alakalı sıkıntılardan biri de Postural Ortostatik Taşikardi Sendromu (POTS) olup, pandemi sonrası farklı nedenlerle daha sıklıkla bu meseleyle karşılaşılıyor. Memorial Şişli Hastanesi Kardiyoloji Bölümü’nden Prof. Dr. Sabri Demircan, “Dünya Kalp Günü” nedeniyle koronavirüs sonrası görülen kalp problemleri ve dikkat edilmesi gerekenler hakkında bilgi verdi.
Kalp, bedenin en hayati organıdır. Her yıl 17.1 milyon kişi, kalp hastalıkları ve inme nedeniyle hayatını kaybetmektedir. Kalp hastalıkları ve inmenin de dahil olduğu kronik hastalıklardan ölen bu şahısların neredeyse yarısı, ömürlerinin en üretken devri olan 15-69 yaşları ortasındadır. Ülkemizde ise 300 bin kalp krizi meydana gelmekle birlikte kalp hastalıklarından mevt sayısı ortalama 125 bin kişi civarındadır. Dünya Sıhhat Örgütü uygun hayat şekli değişiklikleri ve düzeltilebilir risk faktörlerinin denetim altına alınması ile kalp damar hastalıklarına bağlı ölümlerin dörtte üçünden fazlasının önlenebileceğini bildirmektedir. Kalp ve damar hastalıkları; hayat şekli, bilhassa tütün kullanımı, sıhhatsiz yeme alışkanlıkları, fizikî hareketsizlik ve psikososyal gerilim ile kuvvetli bir bağ gösterir.
Pandeminin sıhhate olumsuz dönüşlerinden biri de kalbe oldu
Son periyotta dünyayı etkileyen koronavirüs sonrasında pek çok şahısta kalple ilgili badireler görülmekle birlikte, bu şahıslar ekseriyetle kalple ilgili denetimlerini yaptırmaktadırlar. Bu noktada dikkat cazip oranda Postural Ortostatik Taşikardi Sendromu (POTS) olayıyla karşılaşılmaktadır. Pandemi sürecinde bilhassa kapanma devrinde pek çok kişi idman performansını kaybederken, gerilimle birlikte yeme meseleleri da baş göstermiştir. Buna bağlı olarak kilo alımı, halsizlik üzere olumsuz yansımalar olmuştur.
Kardiyoloji uzmanından takviye alınmalı
Bilhassa koronavirüs geçiren şahıslarda rastlanan POTS, kalp suratında olağandışı artışı söz etmektedir. Kalp suratının artmasıyla birlikte, baş dönmesi, bayılma, anksiyete ve dert bozuklukları, terleme, halsizlik, göğüs ağrısı, nefes darlığı üzere belirtilerle karakterize bir durumdur. Hastalar tarafından çeşitli kalp hastalıklarıyla karıştırılan POTS olayları polikliniklerde sıklıkla görülmektedir. Koronavirüs sonrasında akciğer rezervinin bir kısmının yitirilmesiyle de ortaya çıkabilen POTS, bazen yanlış teşhis edilebilir. Dert ya da panik atak ile de karıştırılabilen POTS’un teşhisinin konulması için kesinlikle bir kardiyoloji doktorundan dayanak alınmalıdır.
Ayağa kalkınca kalp suratı artıyorsa…
POTS’ta ayağa kalktıktan sonra birinci 10 dk içinde, kalp atış suratında 30 atım/dk’lık artış ya da kalp atış suratının 120 atım/dk’nın üzerinde olması gözlenen bulgulardır. Lakin bu teşhisi doğrulamak için farklı tetkikler de yapılır. Bunlar, eğimli masa (tilt table) testi, tansiyon tetkikleri, elektrokardiyogram (EKG), ekokardiyogram (EKO), ritim holter, böbrek-karaciğer ve tiroid işlev testleri ile kalsiyum, glikoz tetkikleridir. Gerçek bir kalp sorunu olup olmadığı tespit edildikten sonra da tedavi etabına geçilmektedir.
Düzenli antrenman, kilo vermek ve ilaç kullanımı önemli
POTS, hayat kalitesini düşüren bir problemdir. Zira hastalar genelde “Yürüsem kalbim hızlanır mı ya da göğsüm sıkışır mı?” sorusuyla telaş duyup hareketlerini kısıtlamaktadır. Bu da farklı kronik hastalıkları tetikleyebilir. Bu süreçte hastalara en çok tertipli kademeli olarak yoğunluğu artan idman yapmaları, kilo vermeleri önerilmektedir. Genelde bu hastalıkla birlikte diyabet, hipertansiyonu, kolesterolü olanların da ilaçlarını sistemli kullanması gerekmektedir.
Akdeniz tipi beslenme kalbe faydalı
Kalp sıhhatiyle ilgili bir başka kıymetli nokta da sigara kullanımıdır. Sigara kalbin bir numaralı düşmanıdır ve toplumsal bir sıkıntıdır. İçiliyorsa sigaranın bir an evvel bırakılması ehemmiyet taşımaktadır. Bunun yanında sağlıklı beslenmek ve kolesterolü istikrarda tutmak gerekir. Akdeniz tipi diyet, hayat alışkanlığı olmalıdır. Zeytinyağı, zerzevat, meyve, balık ve kuruyemişten güçlü besinlerin kalp sıhhatine vefatı tesirlerini gösteren birçok çalışma vardır. İşlenmemiş tahıllar, baklagiller, az yağlı süt eserleri, deniz eserleri, fındık, ceviz ve badem üzere kuruyemişler sofralarda yer almalı; kırmızı et tüketimi azaltılmalı, işlenmiş besinlerden uzak durulmalıdır. Ayrıyeten kolay şeker içeren eserlerden mümkün olduğunca kaçınılmalıdır.
Kalp sıhhati için en ülkü adım sayısı 7 bin
Kalp sıhhatini korumak için hareket etmek gerekir. Son periyotlarda adımsayar kullanımı revaçtadır ve bu güzel bir alışkanlıktır. Pek çok kişi adımsayar üzerinden kendisine bir amaç belirlemektedir ve bu gayesi tutturmaya çalışmaktadır. Lakin o amacı tutturmanın da öbür handikapları vardır. Örneğin kalp yetmezliği olan bir hastanın 10 bin adım maksadını tutturmaya çalışması sonları zorlamak manasına gelmektedir. 10 bin adım ve üzerindeki amaçların kalp sıhhati için ek bir yararı yoktur. En ülkü adım sayısı 7 bin civarıdır. Haftanın 5 günü 45 dakika hafif tempolu yürüyüş ülkü antrenmandır. Lakin yürüyüşün de çok tok karna ya da çok aç karna, çok erken saatlerde ve sıcak havalarda yapılmaması gerekir.
Şok diyetlerin kalbe ziyanı var
Bu periyotta pek çok kişinin çok süratli kilo alıp, çok kilo verdiği görülmektedir. Birtakım bireyler kilo aldığını düşünüp şok diyetler uygulayabilmektedir. Bu diyetlerle kilo kaybedilmektedir lakin sonrasında eski sisteme geri dönülmektedir. Bunun da kalbe bir yararı bulunmamakta, ziyanı olabilmektedir. Kalp için beslenme tarzının de hayat uzunluğuna yayılması gerekmektedir.
Akciğer tutulumu olanlarda kalp problemleri baş gösteriyor
Son olarak koronavirüsün kalbe tesirleri olmaktadır lakin somut olarak bunlar görülmeyebilmektedir. Ekseriyetle koronavirüsten akciğer tutulumu ağır olan bireylerin kalp açısından etkilendiği görülmektedir. Bunun yanında öncesinde teşhis edilmemiş kalp problemleri koronavirüs ile tetiklenmektedir. Bu nedenle koronavirüs sonrasında kalp sıhhatini korumak; varsa hastalıkların teşhis edilmesi için tertipli kalp denetimlerinin yaptırılması kıymet taşımaktadır.
Kaynak: (BYZHA) – Beyaz Haber Ajansı
