117 kişinin ömrünü yitirdiği 30 Ekim sarsıntısının ikinci yıl dönümü yaklaşırken İzmir Büyükşehir Belediyesi kenti dirençli kılmak için çalışmalarını sürdürüyor. Büyükşehir Belediyesi felaketin çabucak akabinde birbiri gerisine pek çok projeyi hayata geçirdi. İzmir’de herkesin kendini inançta hissetmesi için çalıştıklarını belirten İzmir Büyükşehir Belediye Lideri Tunç Soyer, “Yapı envanterinden depremsellik araştırmasına kadar kapsamlı bir çalışma programımız var. Bir daha böylesi kayıplar vermeyeceğimize ve İzmir’de yürütülen çalışmaların başka kentlere de model olacağına inanıyorum” dedi.
117 kişinin ömrünü yitirdiği 30 Ekim sarsıntısının ikinci yıl dönümü yaklaşırken İzmir Büyükşehir Belediyesi Türkiye’nin en kapsamlı zelzele araştırmaları ve risk azaltma projelerini hayata geçiriyor. İzmirlilerin yaşadıkları kentte ve binalarda kendilerini inançta hissetmelerini önemsediklerini belirten İzmir Büyükşehir Belediye Lideri Tunç Soyer, “Bir taraftan kentimizi gelecekte tesiri altına alabilecek tüm afet risklerini belirlemeyi hedefliyoruz. Öbür taraftan da kentimizin yapı stokunun envanterini çıkartıyoruz. Türkiye’de örneği olmayan kapsamlı bir çalışma programımız var. Üniversitelerle, meslek odalarıyla birlikte yol alıyoruz. Bir daha böylesi kayıplar vermeyeceğimize ve İzmir’de yürütülen çalışmaların diğ er kentlere de model olacağına inanıyorum” tabirlerini kullandı.
200 milyon lira kaynak
İzmir zelzelesi öncesinde Sarsıntı Risk İdaresi ve Kentsel Güzelleştirme Dairesi Başkanlığını kuran, sarsıntıdan 10 gün üzere kısa bir mühlet sonra da “İzmir Sarsıntısı Ortak Akıl Buluşması” düzenleyen Büyükşehir Belediyesi, uzman bilim insanlarının içinde yer aldığı Afet Bilim Heyeti oluşturdu ve sarsıntı çalışmaları için bütçesinden 200 milyon lira kaynak ayırdı.
Bina kimlik sistemi kuruluyor
Deprem riski açısından kıymetlendirmek üzere kentteki mevcut yapı stokunun envanterini çıkarmak için İnşaat Mühendisleri Odası İzmir Şubesi (İMO) ile protokol imzalandı. Zelzeleden en çok etkilenen Bayraklı’da başlatılan çalışmayla 33 bin 100 konutla ilgili çalışma tamamlandı. 19 Eylül 2022’de ise çalışmaların Bornova’da 61 bin 673 yapıda devam etmesi için ikinci protokol imzalandı. Son iki yılda yapıya yönelik bilimsel çalışmalar için Büyükşehir’in bütçesinden yaklaşık 34 milyon lira kaynak ayrıldı.
Kentlilerin yaşadıkları binalar hakkında en kapsamlı bilgiye erişimini sağlayan bina kimlik dokümanı sistemi de geliştirildi. Böylece belediyeye resmi müracaat yapmaksızın binayla ilgili ruhsat, mimari proje, toplanma alanı ve gibisi bilgilere direkt erişim sağlandı.
Yapı envanteri çalışmaları ve bina kimlik evrakı sistemi Bayraklı ve Bornova’nın akabinde İzmir’in tamamındaki 869 bin 217 yapıya yaygınlaştırılacak. Yer çalışmalarıyla eşzamanlı yürütülen yapı envanteriyle binaların önceliklendirilmesi ve bölgesel dağılımlarının tahlil edilerek İzmir’in dönüşümüne bilimsel yol haritası çizilmesi hedefleniyor.
Faylar araştırılıyor
Türkiye’nin en kapsamlı zelzele araştırması projesi için İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü, ODTÜ ve Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi ile protokol imzalandı. Kenti etkileme riski taşıyan deniz ve karadaki fay çizgilerinin inceleneceği depremsellik araştırması ile kıyı bölgelerini etkileyebilecek tsunami tehlikesinin modellenmesi için çalışmalar başlatıldı. Bu çalışmayla kentin gelecekte karşı karşıya gelebileceği tsunami ve sismik hareketlerin tehlikesi pahalandırılacak, canlı fayları belirlenecek, bunların en son ne vakit hareketlendiği tahlil edilecek. İzmir’de 100 kilometre yarıçapında belirlenen alan üzerindeki faylar haritalandırılacak.
İzmir Büyükşehir Belediyesi bu çalışmalara yaklaşık olarak 150 milyon lira kaynak ayırdı.
Türkiye’nin en kapsamlı yapı ve taban laboratuvarı İzmir’de kuruldu
İzmir Büyükşehir Belediyesi birebir vakitte Çiğli’de Türkiye’nin en kapsamlı yapı ve taban laboratuvarını kurdu. Çiğli’deki Egeşehir Laboratuvarı, sarsıntı çalışmalarında muhtaçlık duyulan deney ve tahlillerin memleketler arası standartlarda yapılabilmesi için kıymet taşıyor. 20 milyon liralık yatırımla kurulan laboratuvarda deney ve tahlil sistemleri bilgisayar denetimli olarak çalışıyor ve alınan bilgiler ilgili yazılımlarda kıymetlendirilerek rapor halinde sunuluyor. Ülke çapında deney kapsamı en geniş merkez olarak Türk Standartları Enstitüsü (TSE) onayı alan tesis, tüm kurum ve üniversitelerle işbirliği içinde projeler yapmaya, yeni uzmanların yetişmesine ve deney prosedürlerinin geliştirilmesine katkıda bulunuyor.
Ruhsatlı yapılar için dönüşümü kolaylaştıracak hamle
İzmir Büyükşehir Belediyesi ruhsatlı yapılar için dönüşümü kolaylaştıracak değerli bir adım da attı. 30 Ekim sarsıntısı sonrasında ağır ve orta hasarlı olarak tespit edilen yapılar ile 1998 sonrasında ruhsat alan yahut 6306 sayılı maddeyle riskli kabul edilen yapıların dönüşümü için kolaylık sağlayan düzenleme 1 Mart 2021’de İzmir Büyükşehir Belediye Meclisi’nde oy birliğiyle kabul edildi. Sarsıntıda konutları hasar gören yurttaşların yeni yapacakları konutlarda hak kaybı yaşamalarının önüne geçen düzenleme, benzeri bir felaket yaşanırsa hasar alma ihtimali olan yapıları da ilgilendiriyor.
Kent geneline emsal müjdesi
12 Ekim 2021’de ise Bayraklı’da konutu yıkılan depremzedelerin bir yıldır beklediği emsal artış kararı İzmir Büyükşehir Belediye Meclisi’nde karara bağlandı. Bayraklı’da parsel bazında yüzde 20, ada bazında yüzde 30 emsal artışı oy çokluğuyla kabul edildi. Ayrıyeten kent genelinde sarsıntıda ağır yahut orta hasar görmüş binaların tamamına parsel bazında emsal artışı da verildi.
İzmir Sürdürülebilir Güç ve İklim Aksiyon Planı hazır
İzmir Sürdürülebilir Güç ve İklim Hareket Planı (İzmir SECAP)” ile 12 kesimde (tarım ve ormancılık, güç, etraf vb.) tanımlanan 9 temel tehlike (aşırı ısı, çok soğuk, çok yağış, taşkın, kuraklık, fırtınalar, toprak kayması, orman yangınları ve deniz düzeyi yükselmesi) için tedbir projelerini içeren hareket planı oluşturuldu. İnşaat ve yıkıntı atıklarının geri dönüşümünü temel alan yeni tesisler kazandırıldı.
İzmir’deki parklar sarsıntı toplanma alanı olarak düzenleniyor
İzmir’de afet durumlarında halkın acil gereksinimlerini karşılayacak formda inançlı toplanma alanları oluşturmak için de çalışmalar sürdürülüyor. Birinci uygulama Bayraklı’daki Hasan Ali Yücel ve Barış Manço parklarında hayata geçirildi. Afet anında elektrik, su, tuvalet, duş ve çamaşırhane üzere temel gereksinimlerin karşılanabilmesi için gerekli altyapı çalışmaları yapıldı. Bayraklı Hasan Ali Yücel Parkı’na üç modülden oluşan kent donatıları yerleştirdi. Kent donatılarında elektrik kesintilerine karşı güneş gücü sisteminin devreye geçirilmesi sağlandı. Gereksinim duyulan materyallerin depolanması için oturma ünitelerinin altında kilitli depolar oluşturuldu.
Hasan Ali Yücel Parkı’nda tıpkı vakitte zelzelede vefat eden 117 kişinin anısına Sarsıntı Anıtı yapıldı.
Kentsel dönüşüm hızlandırıldı
Büyükşehir Belediyesi, İzmir’de tehlikeli konut alanı sınıfında olan gecekondu ve ruhsatsız kaçak yapıların bulunduğu Uzundere, Gaziemir, Örnekköy, Ege Mahallesi, Ballıkuyu ve Çiğli Güzeltepe’deki kentsel dönüşüm projelerini de hızlandırdı. Lider Tunç Soyer’in Büyükşehir şirketi İZBETON’u ve kooperatifleri dahil etmesiyle 2016’dan bu yana yavaşlayan süreç tekrar ivme kazandı.
Büyükşehir, 2016-2020 yılları içinde Uzundere 1. Etap ve 2. Etap ile Örnekköy 1. Etap’ta 960 bağımsız ünitenin anahtar teslimini yaptı. Örnekköy 2. Etap için 2020’de yükleniciyle mukavele imzalandı; bu kapsamda 190 bağımsız ünite inşa edilecek ve proje 2023’te tamamlanacak.
İZBETON ile Örnekköy 3. ve 4. Etap, Uzundere 3. Etap, Gaziemir Aktepe ve Emrez 1. Etap’ta yaklaşık 2 bin 700 bağımsız ünitenin üretimi için protokol imzalanarak inşaat başlatıldı.
Gaziemir Aktepe ve Emrez’de 2. Etap’ta yaklaşık 300 bağımsız ünite, Ege Mahallesi’nde 1. Etap’ta 674 bağımsız ünite için çalışmalar başlatıldı. Uzundere 4. Etap’ta bin 307 adet bağımsız kısım ise ihale etabına hazır hale getirildi. Çiğli Güzeltepe’de kentsel dönüşüm için tüm hazırlıklar tamamlandı ve uzlaşma kademesine gelindi. Ballıkuyu’da ise uzlaşma görüşmeleri sürüyor.
Kaynak: (BYZHA) – Beyaz Haber Ajansı
