ÇİĞDEM YILMAZ- Pozitif-iz Derneği, 2021 yılı boyunca kendisine gelen müracaatlardan 140 müracaatçının maruz bırakıldığı hak ihlallerini raporladı. “Türkiye’de yaşayan HIV Müspetlerin 2021 Yılı’nda Maruz Bırakıldıkları Hak İhlalleri Raporu”nda, bilhassa sıhhat alanında yaşanan hak ihlallerinin arttığı açıklandı. Raporda; başta aile tabipleri olmak üzere, sıhhat çalışanlarının HIV ile ilgili kâfi bilgiye sahip olmaması, tedaviden kaçınması, hastaya ayrımcılık uygulaması dikkat çekti. Raporda, HIV ile yaşayan şahısların sıhhate erişimde büyük pürüzlerle karşılaştığı belirtildi. Rapor, Ağustos 2021’de Medikal Ulak (MEDULA) sisteminin, sıhhat hizmeti sağlayıcılarının erişimine açılmasıyla yaşanan hak ihlallerini de gözler önüne serdi. MEDULA’nın erişime açılmasıyla birlikte hak ihlallerinin üç kat arttığı belirtildi.
Sağlıkçılar mağdur
Rapora nazaran, HIV ile yaşayan sıhhat çalışanlarının mesleklerini yapmalarına tıbbi ve tüzel olarak hiçbir pürüz bulunmamasına karşın, MEDULA’nın erişime açılmasından en çok HIV ile yaşayan sıhhat çalışanları etkilendi. HIV ile yaşayan sıhhat çalışanı müsaadeleri dışında teşhislerinin öğrenilmesi, damgalanma ve ayrımcılık dertleri nedeniyle, kendi çalıştıkları kurumun enfeksiyon servislerine bile başvuramadılar. Tüm bu aksilikler sonucunda tedavi ve takipleri için farklı bir hastaneye, hatta öbür kentlerdeki bir kuruma gitmek zorunda kaldılar.
Raporda, 140 müracaatın 62’sinde sıhhate erişim hakkına ait mevzuata dayalı hak ihlalleri, 36’sında çalışma hakkına ait mevzuata dayalı hak ihlalleri, 23’ünde şahsî bilgilerin korunması mevzuatına ait hak ihlali, 11’inde ceza hukuku mevzuatına dayalı hak ihlali, beşinde aile hukuku mevzuatına dayalı hak ihlalleri ve kalan son dördünde ise askeri mevzuata dayalı hak ihlali yaşandı. 140 müracaata verilen danışmanlıklar sonucu türel yollara başvuranların sayısı ise 18 oldu.
MEDULA nedir?
MEDULA, Toplumsal Güvenlik Kurumu (SGK) ile sıhhat tesisleri ortasında elektronik reçete onay-provizyon sistemi. Bunun üzerinden, SGK mutabakatlı tüm hastaneler, aile ve işyeri tabipleri de dahil olmak üzere hekimler, yatan servis hemşireleri, rapor sekreterlikleri, eczacılar ve kalfaları, şahısların sahip olduğu tüm teşhis ve hastalıklar, kullanılan ilaçlar, ne vakit hangi kuruma gidildiği üzere bilgilere hastanın TC numarasını girerek ulaşılabiliyor.
