İlk palavralar çocuklukta başlıyor…
Yalan, Türk Lisan Kurumu tarafından ‘doğru olmayan, gerçeğe uymayan söz’ halinde tanımlanıyor. Söylenen palavranın birine ziyan verip vermemesi değil yalnızca doğruluğunun kriter olarak kabul edildiğini belirten uzmanlar, birinci palavraların çoğunlukla 4-6 yaş aralığında başladığını ve bu süreçteki palavraların belirli bir kasıt ya da arka niyet içermediğini tabir ediyor. Uzman Klinik Psikolog Solin Çekin, palavranın ikili bağlarda itimadı zedelediğini ve olumsuz tesirler yarattığını hatırlatarak insanların çoğunlukla karşısındaki kişiyi etkileme, onaylanma muhtaçlığı ve tehlikelerden korunma üzere nedenlerle palavra söylediğine dikkat çekiyor.
Üsküdar Üniversitesi NPİSTANBUL Hastanesi Uzman Klinik Psikolog Solin Çekin, bir kelamın palavra olarak tanımlanmasındaki kriterleri ve insanların palavra söyleme sebepleri hakkında değerlendirmelerini paylaştı.
Verdiği ziyan değil kelamın doğruluğu kriter
Yalanın Türk Lisan Kurumu tarafından ‘doğru olmayan, gerçeğe uymayan söz’ formunda tabir edildiğini belirten Uzman Klinik Psikolog Solin Çekin, “Yani söylenen palavranın birine ziyan verip vermemesi değil yalnızca hakikat olup olmaması ana kriter olarak ele alınıyor. Hasebiyle birilerini kırmamak için palavra söyleyen bir birey ile insanlara ziyan vermek ya da başını kaygıya sokmamak için palavra söyleyen birey de yalancı olarak tanımlanıyor. Palavranın büyüklüğü ya da karşı tarafta bıraktığı ziyan farklı bir tartışma hususudur. Bu, bireyin kendi ahlaki kıymetlerine bağlılığı ile alakalı bir durumdur” dedi.
Genellikle karşıdaki kişiyi kırmamak için söyleniyor
Varoluştan bu yana gerek inanç sistemi olsun gerek toplumsal kurallar ve kanunlar olsun palavranın edilemeyen bir mevzu olduğunu söz eden Uzman Klinik Psikolog Solin Çekin, “Günümüzde birçok kişi palavra söyler elbette, bu bazen beyaz palavra dediğimiz zararsız üzere görünen uydurma ve sıradan sözlerdir. Çoklukla karşıdaki kişiyi kırmamak için söylenir. Kimi vakit gerçeği saklamak kimi vakit ise kişinin kendine ilişkin bir gerçek oluşturması hedefi ile söylenen bu palavralar belli bir müddet sonra rutin haline gelebilir. Toplumsal ve tüm inanışlar açısından ahlaki olarak ehemmiyet arz eden palavra söyleme durumu ikili münasebetlerde inancı zedeler ve olumsuz tesirler yaratır. Ne kadar dürüst olursak olalım herkes, her gün palavralar söyler. Burada asıl değerli olan husus bireyin palavra söyleyip söylemediği değil, neden palavra söylediğidir” diye konuştu.
İlk palavralar çocuklukta başlıyor
İlk palavraların çoğunlukla 4-6 yaş aralığında başladığına dikkat çeken Uzman Klinik Psikolog Solin Çekin, “Bu süreçteki palavralar belirli bir kasıt ya da arka niyet barındırmazlar. Ancak yaşça küçük bireylerin birinci palavralarını söyledikleri vakit bu durumun işe yaradığını görmeleri, meşakkatlerinden kaçınmak ya da istediklerini elde edebilmek uğruna palavra konuşmayı alışkanlık haline dönüştürmelerine yol açar” sözlerini kullandı.
Yalan söylemek için birçok sebep var
Genel olarak kategorilendirmek gerekirse insanların bazen bir toplum içerisinde kendilerini ön plana çıkarabilme, kendilerini bir durum karşısında savunucu bir formda muhafazaya çalışma, öteki insanlara karşı kırıcı olmak istememe yahut birtakım şahıslara zalimlik yapma gayeli palavra söyleme gereksinimi duyabildiklerini belirten Uzman Klinik Psikolog Solin Çekin, “Çoğu defa de karşısındaki kişiyi etkileme, onaylanma gereksinimi, kalabalık bir ortamda kabul görebilme, sonuçlardan kaçınma, üstün hissetme, tehlikelerden korunma yahut diğerlerini muhafaza maksatlı da palavra söylenebiliyor. Bu sayede beşerler hem kendi çıkarlarını koruyabilme hem de öbür bireylerle bağlarını devam ettirebilme hüneri kazandıklarını düşünüyorlar” dedi.
Kaynak: (BYZHA) – Beyaz Haber Ajansı
