Bahçeşehir Üniversitesi Ekonomik ve Toplumsal Araştırmalar Merkezi (BETAM), minimum fiyatın konut fiyatlarını ve kiralarını ne ölçüde karşıladığına dair bir araştırma yayınladı. ‘Asgari Fiyat Konut Fiyatlarını ve Kiraları Ne Ölçüde Karşılıyor?’ başlıklı araştırma sonucuna nazaran taban fiyatın barınma maliyetini karşılama oranı yıllar içerisinde geriledi. Bilhassa geçtiğimiz son iki yıl içerisindeki düşüş dikkat çekiyor.
Araştırmada, taban fiyat ile ucuz konut piyasasında, 90 metrekarelik bir konutu satın almanın ya da kiralamanın yıllar içerisindeki değişimi ölçüldü. Seçilen temsili konutun satın alınması için gereken aylık minimum fiyat fiyatının Haziran 2020’de 61 ay olduğu hesaplandı. Fakat son iki yılda bu meblağ süratle artarak Ağustos 2022’de 108 aya yükseldi.
“Konuta Erişim İki Yılda 2 Kat Zorlaştı”
Temsili konutun aylık kirasının ise Ocak 2021’de minimum fiyatın yüzde 50’isi ile karşılandığı ölçülürken bu oranın Ağustos 2022’de ise yüzde 92’ye yükseldiği hesaplandı. Yani iki yıl evvel ucuz konut piyasasında 90 m2’lik bir konutu yaklaşık 65 aylık minimum fiyat ile satın almak olanaklıyken bugün birebir konuta sahip olmak için en az 110 aylık minimum fiyat gerekiyor. Bu orana nazaran düşük ortalama fiyata çalışanların ortalama bir konuta sahip olabilmelerinin iki yıl öncesine kıyasla neredeyse iki kat daha fazla çalışması gerekiyor.
“Asgari Ücretlinin Konut Satın Alması İçin 110 Aylık Taban Fiyat Gerekiyor”
Araştırma bilgilerine nazaran 2017 Eylül ayından 2020 Mayıs ayına kadar konut fiyatının artış suratı epey düşük kaldı ve ortalama konut fiyatı 127 bin TL’den başlayarak yaklaşık 143 bin TL’ye yükseldi. Haziran 2020’den itibaren kamu bankalarının başlattıkları düşük faiz oranlı konut kredi kampanyası ile konut fiyatlarındaki artış hızlandı. Bu hızlanma 2021 Aralık ayına kadar devam etti ve ortalama ucuz konut fiyatı yaklaşık 289 bin TL’ye yükseldi. Daha sonra dolar kurunun ve enflasyonun yükselmesiyle konut talebindeki fiyatlardaki artışın süratle yükselmesine sebep oldu. 2021 Aralık-2022 Ağustos ortasındaki periyotta konut fiyatlarının artış oranı yaklaşık yüzde 106 oldu. 2022 Ağustos datalarına nazaran 90 metrekarelik ucuz bir konutun ortalama fiyatı 594 bin TL’ye çıktı. 2017 Eylül periyodunda bir taban ücretlinin konut sahibi olabilmesi için yaklaşık 90 aylık yararı biriktirmesi gerekirken bugün tıpkı konuta sahip olmak için en az 110 aylık taban fiyat gerekiyor.
Araştırmada hanelerin gelir seviyelerinin çoğunlukla uygun barınma koşullarına erişimi kısıtladığı belirtildi. Bu kısıtlamanın bilhassa mal ve hizmet fiyatlarının arttığı bir ortamda düşük gelirli hanelerde daha besbelli hale geldiğine dikkat çekildi.
Kaynak: (BYZHA) – Beyaz Haber Ajansı
